[PDF]
Lähiradio 100.3 mhz Türkçe radyo yayını DOST FM
Tiedostomuoto: PDF/Adobe Acrobat -
HTML-versio
DOST FM. Her Perşembe saat: 12.00 – 13.00 arası. Türkçe yayın! ...
amoral.uudenmaanpiiri@mll.fi
veya
044-311 41 21 numarasını arayabilirsiniz.amoral.mll.fi
AMORAL.MLL.FI.
15 Mart 2008 Cumartesi
Kunniaväkivaltaa kitketään parhaiten suoralla puheella
YLE24:n arkistohaku
Otsikko
Kunniaväkivaltaa kitketään parhaiten suoralla puheella
Julkaisuaika
14.03.2008 16:04
Palvelu
Uutiset
Viranomaiset ja maahanmuuttajia auttavat järjestöt etsivät keinoja puuttua kunniaan liittyvään väkivaltaan, joka on Suomessakin lisääntynyt pinnan alla. Eri kulttuurien kunniakäsityksiin pohjautuvan, yleensä naisiin kohdistuvan väkivallan olemassaolo tunnustetaan. Sen kitkemiseksi järjestöt peräänkuuluttavat nyt ennaltaehkäisyä ja koulutusta viranomaisille piilevien konfliktien tunnistamiseksi.Poliisi ei tilastoi erikseen kunniakysymyksiin liittyvää vakivaltaa, eivätkä läheskään kaikki tapaukset edes päädy poliisille, mutta eri kulttuuritaustaisten parissa työtä tekeville järjestöille ilmiö on tuttu.Maahanmuuttajataustaisille apua tarjoava Monika-Naiset saa vuosittain kymmeniä yhteydenottoja, joissa taustalla on kunniaan liittyvä väkivalta tai sen pelko, kertoo liiton koordinaattori Natalie Gerbert.Äärimmäisiä esimerkkejä väkivallasta ovat kunniamurhat, joita poliisin mukaan ei ole täällä tapahtunut. Pahimmillaan tilanne on silti Suomessakin jo johtanut perheissä vakavaan väkivaltaan. Viranomaisten tiedossa on ainakin yksi puukotus.Lähestymiskielto ei aina autaKunniakysymyksiin liittyviä ristiriitoja on esiintynyt muun muassa Turkista, Lähi-idästä ja Afganistanista muuttaneiden keskuudessa. Järjestöjen mukaan se ei kuitenkaan ole sidoksissa mihinkään uskontoon. Esimerkiksi monet islamilaiset tekevät paljon töitä kunniaväkivallan estämiseksi.Mannerheimin lastensuojeluliiton ennaltaehkäisevässä Amoral-projektissa tehokkaaksi on havaittu yksinkertaisesti se, että osapuolet istutetaan saman pöydän ääreen, kertoo Amoralin kouluttaja-konsultti Eeva Suomenaro.Natalie Gerbert Monika-naisista kaipaa rutkasti lisää koulutusta viranomaisille. Kuten muissakin perheväkivaltatilanteissa, naisen asema on varsin heikko, eikä lähestysmiskieltokaan usein auta, Gerbert sanoo.
YLE Uutiset
http://www.yle.fi/uutiset/haku.php?action=page&id=279257&search=eeva%20suomenaro
Otsikko
Kunniaväkivaltaa kitketään parhaiten suoralla puheella
Julkaisuaika
14.03.2008 16:04
Palvelu
Uutiset
Viranomaiset ja maahanmuuttajia auttavat järjestöt etsivät keinoja puuttua kunniaan liittyvään väkivaltaan, joka on Suomessakin lisääntynyt pinnan alla. Eri kulttuurien kunniakäsityksiin pohjautuvan, yleensä naisiin kohdistuvan väkivallan olemassaolo tunnustetaan. Sen kitkemiseksi järjestöt peräänkuuluttavat nyt ennaltaehkäisyä ja koulutusta viranomaisille piilevien konfliktien tunnistamiseksi.Poliisi ei tilastoi erikseen kunniakysymyksiin liittyvää vakivaltaa, eivätkä läheskään kaikki tapaukset edes päädy poliisille, mutta eri kulttuuritaustaisten parissa työtä tekeville järjestöille ilmiö on tuttu.Maahanmuuttajataustaisille apua tarjoava Monika-Naiset saa vuosittain kymmeniä yhteydenottoja, joissa taustalla on kunniaan liittyvä väkivalta tai sen pelko, kertoo liiton koordinaattori Natalie Gerbert.Äärimmäisiä esimerkkejä väkivallasta ovat kunniamurhat, joita poliisin mukaan ei ole täällä tapahtunut. Pahimmillaan tilanne on silti Suomessakin jo johtanut perheissä vakavaan väkivaltaan. Viranomaisten tiedossa on ainakin yksi puukotus.Lähestymiskielto ei aina autaKunniakysymyksiin liittyviä ristiriitoja on esiintynyt muun muassa Turkista, Lähi-idästä ja Afganistanista muuttaneiden keskuudessa. Järjestöjen mukaan se ei kuitenkaan ole sidoksissa mihinkään uskontoon. Esimerkiksi monet islamilaiset tekevät paljon töitä kunniaväkivallan estämiseksi.Mannerheimin lastensuojeluliiton ennaltaehkäisevässä Amoral-projektissa tehokkaaksi on havaittu yksinkertaisesti se, että osapuolet istutetaan saman pöydän ääreen, kertoo Amoralin kouluttaja-konsultti Eeva Suomenaro.Natalie Gerbert Monika-naisista kaipaa rutkasti lisää koulutusta viranomaisille. Kuten muissakin perheväkivaltatilanteissa, naisen asema on varsin heikko, eikä lähestysmiskieltokaan usein auta, Gerbert sanoo.
YLE Uutiset
http://www.yle.fi/uutiset/haku.php?action=page&id=279257&search=eeva%20suomenaro
Yle Kunniamurha
Yle Kunniamurha
Tänään otsikoissaTV1 Perjantai klo 12.00 14.3.2008
Ohjelman suora osoite: http://www.yle.fi/java/areena/dispatcher/1145782.asx?bitrate=1000000
....................................................................................................
Tv-uutiset ja sääTV1 Torstai klo 20.30 13.3.2008
Ohjelman suora osoite: http://www.yle.fi/java/areena/dispatcher/1144580.asx?bitrate=1000000
...................................................................
Kuuden Tv-uutiset ja sääTV1 Torstai klo 18.00 13.3.2008
Ohjelman suora osoite: http://www.yle.fi/java/areena/dispatcher/1144252.asx?bitrate=1000000
........................................
Kunniaväkivaltaa kitketään parhaiten suoralla puheella
Julkaistu 13.03.2008, klo 16.25 (päivitetty 13.03.2008, klo 21.56)
Katso TV-uutisten juttu aiheesta (klo 20.30)
Viranomaiset ja maahanmuuttajia auttavat järjestöt etsivät keinoja puuttua kunniaan liittyvään väkivaltaan, joka on Suomessakin lisääntynyt pinnan alla. Eri kulttuurien kunniakäsityksiin pohjautuvan, yleensä naisiin kohdistuvan väkivallan olemassaolo tunnustetaan. Sen kitkemiseksi järjestöt peräänkuuluttavat nyt ennaltaehkäisyä ja koulutusta viranomaisille piilevien konfliktien tunnistamiseksi.
Poliisi ei tilastoi erikseen kunniakysymyksiin liittyvää vakivaltaa, eivätkä läheskään kaikki tapaukset edes päädy poliisille, mutta eri kulttuuritaustaisten parissa työtä tekeville järjestöille ilmiö on tuttu.Maahanmuuttajataustaisille apua tarjoava Monika-Naiset saa vuosittain kymmeniä yhteydenottoja, joissa taustalla on kunniaan liittyvä väkivalta tai sen pelko, kertoo liiton koordinaattori Natalie Gerbert.Äärimmäisiä esimerkkejä väkivallasta ovat kunniamurhat, joita poliisin mukaan ei ole täällä tapahtunut. Pahimmillaan tilanne on silti Suomessakin jo johtanut perheissä vakavaan väkivaltaan. Viranomaisten tiedossa on ainakin yksi puukotus.Lähestymiskielto ei aina autaKunniakysymyksiin liittyviä ristiriitoja on esiintynyt muun muassa Turkista, Lähi-idästä ja Afganistanista muuttaneiden keskuudessa. Järjestöjen mukaan se ei kuitenkaan ole sidoksissa mihinkään uskontoon. Esimerkiksi monet islamilaiset tekevät paljon töitä kunniaväkivallan estämiseksi.Mannerheimin lastensuojeluliiton ennaltaehkäisevässä Amoral-projektissa tehokkaaksi on havaittu yksinkertaisesti se, että osapuolet istutetaan saman pöydän ääreen, kertoo Amoralin kouluttaja-konsultti Eeva Suomenaro.Natalie Gerbert Monika-naisista kaipaa rutkasti lisää koulutusta viranomaisille. Kuten muissakin perheväkivaltatilanteissa, naisen asema on varsin heikko, eikä lähestysmiskieltokaan usein auta, Gerbert sanoo.
YLE Uutiset
.......................
Suomessakin piileskellään kunniaväkivaltaa
Julkaistu 13.03.2008, klo 06.04 (päivitetty 13.03.2008, klo 21.56)
Katso TV-uutisten juttu aiheesta (klo 20.30)
Nuoret tytöt piileskelevät uskonnollista kunniaväkivaltaa myös Suomessa. Jopa 16-vuotiaat tytöt pakoilevat järjestettyjä avioliittoja ja väkivaltaa tuntemattomilla turvapaikkakunnilla. Myöskään nuoria naisia kohtaavat oudot onnettomuudet eivät ole vieraita. Ongelmia on useissa uskontokunnissa.
Turussa uskonnosta ja kulttuurista johtuvaa ihmisoikeuksien polkemista kitketään yhteistyöllä. Turun Naiskeskus ja yksittäiset muslimit (mm. imaamit) toimivat yhteistyössä väkivaltaa vastaan. Uskontojen kunniakoodeja rikkoneet hakevat apua Turun Naiskeskuksesta.- Tilanteet ovat usein kärjistyneet siihen, että on pakko lähteä pois Turusta jonnekin piiloon ja isät ja veljet etsivät epätoivoisesti. Tytöt eivät välttämättä uskalla käydä koulussa, koska pitää olla turvapaikassa. Me teemme sitten lähestymiskieltoja, kertoo Turun Naiskeskuksen toiminnanjohtaja Raija Ala-Lipasti. Ala-Lipastin mukaan tytöt pelkäävät väkivaltaa tai järjestettyä avioliittoa. Liittoja voidaan järjestää myös silloin, kun tyttö itse on löytänyt poikaystävän. Muutoinkin kunniakoodien rikkomisessa voi olla kyse pienistä asioista, esimerkiksi meikkaamisesta, illalla ulkona kulkemisesta tai pukeutumisesta. Ongelmia useissa uskontokunnissaNaiskeskuksen toiminnanjohtaja Raija Ala-Lipasti korostaa, että ongelmat ovat perheiden keskeisiä. Esimerkiksi useat turkulaiset muslimit ovat sanoutuneet irti kunniaväkivallasta ja toimivat yhteistyössä sen kitkemiseksi. Ongelmia löytyy myös kristittyjen sekä muiden uskontojen piiristä. - On olemassa sellaisia kristittyjä yhteisöjä, joissa on tosi tiukat lait. Myös buddhalaisuudessa ja konfutselaisuudessa on ihan samoja piirteitä. Se on ihan globaali ilmiö. Nyt se vaan tuli meille hirveän nopeasti, koska yhtäkkiä tulikin paljon ihmisiä, jotka toteuttavat sitä ihan arkipäivässä, sanoo Ala-Lipasti.
YLE Uutiset
Tänään otsikoissaTV1 Perjantai klo 12.00 14.3.2008
Ohjelman suora osoite: http://www.yle.fi/java/areena/dispatcher/1145782.asx?bitrate=1000000
....................................................................................................
Tv-uutiset ja sääTV1 Torstai klo 20.30 13.3.2008
Ohjelman suora osoite: http://www.yle.fi/java/areena/dispatcher/1144580.asx?bitrate=1000000
...................................................................
Kuuden Tv-uutiset ja sääTV1 Torstai klo 18.00 13.3.2008
Ohjelman suora osoite: http://www.yle.fi/java/areena/dispatcher/1144252.asx?bitrate=1000000
........................................
Kunniaväkivaltaa kitketään parhaiten suoralla puheella
Julkaistu 13.03.2008, klo 16.25 (päivitetty 13.03.2008, klo 21.56)
Katso TV-uutisten juttu aiheesta (klo 20.30)
Viranomaiset ja maahanmuuttajia auttavat järjestöt etsivät keinoja puuttua kunniaan liittyvään väkivaltaan, joka on Suomessakin lisääntynyt pinnan alla. Eri kulttuurien kunniakäsityksiin pohjautuvan, yleensä naisiin kohdistuvan väkivallan olemassaolo tunnustetaan. Sen kitkemiseksi järjestöt peräänkuuluttavat nyt ennaltaehkäisyä ja koulutusta viranomaisille piilevien konfliktien tunnistamiseksi.
Poliisi ei tilastoi erikseen kunniakysymyksiin liittyvää vakivaltaa, eivätkä läheskään kaikki tapaukset edes päädy poliisille, mutta eri kulttuuritaustaisten parissa työtä tekeville järjestöille ilmiö on tuttu.Maahanmuuttajataustaisille apua tarjoava Monika-Naiset saa vuosittain kymmeniä yhteydenottoja, joissa taustalla on kunniaan liittyvä väkivalta tai sen pelko, kertoo liiton koordinaattori Natalie Gerbert.Äärimmäisiä esimerkkejä väkivallasta ovat kunniamurhat, joita poliisin mukaan ei ole täällä tapahtunut. Pahimmillaan tilanne on silti Suomessakin jo johtanut perheissä vakavaan väkivaltaan. Viranomaisten tiedossa on ainakin yksi puukotus.Lähestymiskielto ei aina autaKunniakysymyksiin liittyviä ristiriitoja on esiintynyt muun muassa Turkista, Lähi-idästä ja Afganistanista muuttaneiden keskuudessa. Järjestöjen mukaan se ei kuitenkaan ole sidoksissa mihinkään uskontoon. Esimerkiksi monet islamilaiset tekevät paljon töitä kunniaväkivallan estämiseksi.Mannerheimin lastensuojeluliiton ennaltaehkäisevässä Amoral-projektissa tehokkaaksi on havaittu yksinkertaisesti se, että osapuolet istutetaan saman pöydän ääreen, kertoo Amoralin kouluttaja-konsultti Eeva Suomenaro.Natalie Gerbert Monika-naisista kaipaa rutkasti lisää koulutusta viranomaisille. Kuten muissakin perheväkivaltatilanteissa, naisen asema on varsin heikko, eikä lähestysmiskieltokaan usein auta, Gerbert sanoo.
YLE Uutiset
.......................
Suomessakin piileskellään kunniaväkivaltaa
Julkaistu 13.03.2008, klo 06.04 (päivitetty 13.03.2008, klo 21.56)
Katso TV-uutisten juttu aiheesta (klo 20.30)
Nuoret tytöt piileskelevät uskonnollista kunniaväkivaltaa myös Suomessa. Jopa 16-vuotiaat tytöt pakoilevat järjestettyjä avioliittoja ja väkivaltaa tuntemattomilla turvapaikkakunnilla. Myöskään nuoria naisia kohtaavat oudot onnettomuudet eivät ole vieraita. Ongelmia on useissa uskontokunnissa.
Turussa uskonnosta ja kulttuurista johtuvaa ihmisoikeuksien polkemista kitketään yhteistyöllä. Turun Naiskeskus ja yksittäiset muslimit (mm. imaamit) toimivat yhteistyössä väkivaltaa vastaan. Uskontojen kunniakoodeja rikkoneet hakevat apua Turun Naiskeskuksesta.- Tilanteet ovat usein kärjistyneet siihen, että on pakko lähteä pois Turusta jonnekin piiloon ja isät ja veljet etsivät epätoivoisesti. Tytöt eivät välttämättä uskalla käydä koulussa, koska pitää olla turvapaikassa. Me teemme sitten lähestymiskieltoja, kertoo Turun Naiskeskuksen toiminnanjohtaja Raija Ala-Lipasti. Ala-Lipastin mukaan tytöt pelkäävät väkivaltaa tai järjestettyä avioliittoa. Liittoja voidaan järjestää myös silloin, kun tyttö itse on löytänyt poikaystävän. Muutoinkin kunniakoodien rikkomisessa voi olla kyse pienistä asioista, esimerkiksi meikkaamisesta, illalla ulkona kulkemisesta tai pukeutumisesta. Ongelmia useissa uskontokunnissaNaiskeskuksen toiminnanjohtaja Raija Ala-Lipasti korostaa, että ongelmat ovat perheiden keskeisiä. Esimerkiksi useat turkulaiset muslimit ovat sanoutuneet irti kunniaväkivallasta ja toimivat yhteistyössä sen kitkemiseksi. Ongelmia löytyy myös kristittyjen sekä muiden uskontojen piiristä. - On olemassa sellaisia kristittyjä yhteisöjä, joissa on tosi tiukat lait. Myös buddhalaisuudessa ja konfutselaisuudessa on ihan samoja piirteitä. Se on ihan globaali ilmiö. Nyt se vaan tuli meille hirveän nopeasti, koska yhtäkkiä tulikin paljon ihmisiä, jotka toteuttavat sitä ihan arkipäivässä, sanoo Ala-Lipasti.
YLE Uutiset
namus cinayetlerinde kadın da kaybediyor erkek de
18/11/2007
namus cinayetlerinde kadın da kaybediyor erkek de
Serpil İlgün
Handan İpekçi, 23 Kasım’da gösterime girecek Saklı Yüzler’de yine toplumsal bir yaraya dokunuyor ve aile meclisi kararıyla öldürülmesine karar verilen Zühre’nin hikayesini anlatıyor.
handan ipekçi
Yönetmen, senarist Handan İpekçi’yi birçoğumuz Büyük Adam Küçük Aşk filmiyle tanıyor. İlk yönetmenlik denemesini ‘93’te Kemençenin Türküsü adlı belgeselle gerçekleştiren İpekçi, 1994’te Babam Askerde filmiyle 12 Eylül’ü; 2001’de çektiği Büyük Adam Küçük Aşk’ta ise Kürtçe’den başka dil bilmeyen 5 yaşındaki Kürt Kızı Hejar ile Türkçeden taviz vermeyen 75 yaşındaki yargıç emeklisi Rıfat Bey’in kesişen öykülerini anlatmıştı. Handan İpekçi, 23 Kasım’da gösterime girecek Saklı Yüzler’de yine toplumsal bir yaraya dokunuyor ve aile meclisi kararıyla öldürülmesine karar verilen Zühre’nin hikayesini anlatıyor.
Namus cinayetleri kurbanlarının, Güldünyaların, Şemselerin hangisinin hikayesi sizi etkiledi ve Saklı Yüzler’i ortaya çıkardı?
Aslında hepsi birikti. Üç yıl önce bu işe başladım. Ekonomik nedenlerle tamamlamam çok uzun sürdü. Ama ilk yola çıkışım namus cinayetleri ile ilgili bir belgesel çekmekti. Öldüren kişilerle görüşmek istiyordum. Onların dünyası ilgilendiriyordu beni. Çünkü namus temizleme adına yola çıkıyorlardı. Toplumsal bir rahatlamaya ulaşıyorlardı, girdikleri hapishanelerde itibar görüyorlardı namuslarını temizledikleri için. Ama ben her şartta bu insanların vicdanlarının sızladığına inanıyorum. Çünkü annelerini, eşlerini, kız kardeşlerini ya da teyzelerini öldürüyorlar. O vicdanlarını deşmek istedim. Ama sonra “ne kadar doğru söyleyecekler” diye şüpheye düştüm. Ve vazgeçtim belgesel çekmekten. Sonra belgesel, filme ilham verdi. Ama belgeselden geçici olarak vazgeçtim. Hâlâ çekmek istiyorum.
Dicle Üniversitesi’nce geçtiğimiz yıl yapılan bir araştırma, namus cinayeti işleyip cezaevine girenlerin pişman olmadığını ortaya çıkarmıştı. Bu tür araştırmalar filminize nasıl yansıdı?
Yapılan araştırmaları takip ediyorum tabii. Yazılan kitapları okuyorum. Senaryo yazma sürecinde okudum. Hâlâ da elime geçtikçe takip ediyorum. Benim karakterlerimde hepsini bulabilirsiniz. Pişman olanı da olmayanı da. Ama sonunda filmdeki bütün karakterler kaybediyor. Yani namus cinayetlerinde kadın da kaybediyor erkek de. Ben projeyi hazırlarken bu mantıkla yola çıktım. Sadece kadınlar değil, bu işte erkekler de kaybediyor çünkü sonuçta birbirini bütünleyen iki yarı kadın ve erkek. Birbirlerini, yani bir erkek kendi yarısını öldürüyorsa annesini, karısını ya da kardeşini, onun sağlıklı olması mümkün değil diye düşünüyorum. Yani giderek hastalıklı bir toplum oluştuğunu düşünüyorum. Dolayısıyla filmde kazanan yok.
Filmin geçtiği mekanlardan biri de Urfa Hilvan. Urfalılar filminizin konusunu duyunca nasıl tepkiler verdiler?
Bir kere o yörenin insanı, yani sadece Urfa değil, Mardin’e de gitseniz, Diyarbakır’a da gitseniz o insanlar namus cinayetleriyle anılmak istemiyorlar. Çünkü onları yaralayan bir şey. Ama tabii ki o yörenin ve Türkiye’nin bir gerçeği. Benim özel bir durumum vardı. Büyük Adam Küçük Aşk filmlerinden tanıdıkları için insanların bana karşı özel sevgileri vardı. Ve namus cinayetlerinin olmaması gerektiğini onlar da fark ediyorlar. Çok yardımcı oldular o anlamda. Ama yardımcı olan insanlar, kendi yakınlarında böyle bir durum olduğunda nasıl tavır alacaklar onu bilmiyorum. Çünkü yaşamak farklı bir olay biliyorsunuz. Yardımcı olanlardan biri senaryoyu aldı örneğin, iş bittikten sonra okumadı. “Filmi izleyip sonra okuyacağım” deyip duvara astı.
Namus cinayetlerine kurban giden kadınların öykülerine baktığımız zaman yaşları kaç olursa olsun hepsinin geleneklere ve baskılara uymayan, itiraz eden, başkaldıran kadınlar olduğunu görüyoruz. Saklı Yüzler’deki Zühre de böyle bir karakter mi?
Evet, bunun özellikle olmasını istedim. Yüzü şehre dönük bir karakter Zühre. Feodal ilişkileri yaşıyor ama o ilişkilerin çok üstüne çıkmış bir karakter. İsyankar bir karakter. Sonunda ne oluyor, onu da filmde görelim!
Mekan ararken, bölgedeki birçok şehir ve kasabada dolaşmışsınız. Namus cinayetlerine kadınlar nasıl bakıyor? Bu “başkaldırma”yı ne kadarı anlıyor, ya da onaylıyorlar?
Kadınlarla çok fazla konuşamadım. Yani genel olarak şöyle düşünüyorlar diyemiyorum. Ama tabii ki oradaki baskıları çok yoğun yaşıyorlar. Birde kadınlar da suçlu aslında bu işte. Özellikle de anneler. Çocuğunun ölümüne göz yumuyorsa, sessiz kalarak onay veriyorsa, kadınların da bu işten sorumlu olduklarını düşünüyorum.
Namus cinayetlerinin Doğuya, yani Kürtlere özgü olduğu tartışması yaşanmıştı. Ama yapılan araştırmalar bu algının doğru olmadığını gösteriyor. Zira, namus cinayetlerinin en çok işlendiği bölge Ege. Sizin de filminiz Doğu’da başlayıp, Batıya ta Almanya’ya taşınıyor. Öyküyü Almanya’da sürdürmek, biraz da bu algıya bir eleştiri mi?
Namus cinayetleri eşittir Kürtler yapıyor mantığı çok yanlış. Namus cinayetlerini belli bir etnisiteye ya da belli bir dine indirgemek çok yanlış bir şey. Böyle yorumlamak, meselenin özünü kavramamak diye düşünüyorum. Bence namus cinayetlerini esas tetikleyen şey, Doğu ve Güneydoğu’da yaşanan feodal ilişkiler. Ağalık ve aşiret ilişikleri. Siz bu ilişkileri kıramadığınız sürece ve o bölgede yaşayan insanlar birey olduklarını fark etmedikleri sürece bunlar yaşanacaktır diye düşünüyorum. Çünkü bir ağa ya da aşiret reisinin gösterdiği partiye oy veriyorlarsa oradaki insanlar, kendilerinin birey olduklarının farkında değillerse ya da “namusumuz kirlendi, temizlememiz gerek” denildiğinde gidip bir insan öldürülebiliyorsa ya da kan davası güdülebiliyorsa, burada kulluk var, bireylik yok. Kendilerinin erkeğiyle kadınıyla birey olduğunun farkına vardırarak namus cinayetlerinin kökünü kazıyacağız diye düşünüyorum. Yani etnik mesele değil bu. Tamamen oradaki üretim ilişkilerinden kaynaklanan bir şey.
Namus cinayetleri sadece o yörelerde işlenmiyor, Batıda da yaşanıyor. İstanbul namus cinayetlerinin en fazla işlendiği şehir. Geldiği yöreye göre oranladığımız zaman yine Doğudan Güneydoğudan gelen insanlarla karşılaşıyoruz ama oraya özgü değil. Benim hatırladığım bir olay var. Yozgatlı bir baba, ortaokuldaki kızı bir erkekle arkadaşlık ediyor diye tarlada boğazını kesmişti. Gazetelere yansıyan bir olaydı bu. Yani başka yerlerde de yaşanıyor aynı şeyler. Tabii ki bir sürü kadın derneği var, mücadele ediyorlar ama daha çok yapılacak şey var diye düşünüyorum.
Neler yapılabilir?
Sorun büyük aslında. Yani tabii ki eğitimin de çok faydası var. Cezalar da ağırlaştı biliyorsunuz 2005 yılından itibaren. Ama ’70’lerde başlasaydık, yani biz bunu 30-40 yıl önce yapmış olsaydık, belki bugün namus cinayetlerini konuşmuyor olurduk. O yöreyi kalkındırsaydık, kızlarımızın, erkeklerimizin eğitimine ağırlık verseydik, bu sorunu bugün konuşmuyor olacaktık.
Soruna müdahale yollarından biri de sinema. Türk sineması bu müdahaleyi ne kadar yapıyor?
Genel olarak bir ticarileşme olduğu için sinemada, insanların kendi bildikleri, inandıkları yolda yürümeleri, kendi düşünceleri doğrultusunda film yapmaları giderek zorlaşıyor. Çünkü gerek yapımcılar, gerek televizyon kanalları belli bir yöne doğru kanalize etmeye çalışıyorlar sinemacıları. Belli kadrolar, medyatik oyuncular kadrosu, belli konular. O konuların dışına çıktığınızda filminizi satamıyorsunuz, yapımcı bulamıyorsunuz, giderek zorlaşıyor. O zaman da kendiniz yapımcılık yapmak üzere yola çıkıyorsunuz. Yani direkt olarak empoze edilmiyor “şu konuda film yapmayın” diye. Ama o yolun çok dikenli ve zahmetli olmasından dolayı insanlar belki yapmak istediklerini yapamayabiliyorlar.
Ekonomik baskılar dışında, örneğin militarist ve milliyetçi söylemin yeniden yükseldiği, barışı savunmanın zorlaştığı böylesi dönemler de etkili oluyor denebilir mi?
Tabii olabilir. Yükselen milliyetçi dalga işlerini erteletebiliyordur, insanları geri çekebilir.
Memleketin yaralarına dokunan filmler yapıyorsunuz. Ama filmlerinizin arası oldukça uzun. Bu durum, toplumsal yaralara dokunan bir yönetmen olmakla ne kadar ilgili?
Evet, memleketin yaralarına dokunan bir yönetmen olduğum söylenebilir. Ama kişisel filmler de yapmak istiyorum. Belki onların da arka planlarında toplumsal meseleler olacak ama kişisel filmler de yapmak istiyorum. Yani kendimi şöyle bir köşeye sıkıştırmak istemiyorum: “Politik filmlerin yönetmeni.” O zaman kendimi gerçekten köşeye sıkışmış hissederim. Daha geniş bakmak istiyorum. Tabii ki belli bir dünya görüşüm var, olayları yorumluyorum ama kişisel film yapmak gibi bir isteğim de var.
Sık film yapamamanın en büyük nedeni ekonomik zorluklar. Sinema yapmak pahalı bir sanat. Bizim de paramız yok. Oyuncumuzdan, görüntü yönetmenimizden paralarını vizyonda almalarını rica ederek ancak işe girebiliyoruz. Sağ olsunlar onlar da bize inanıyorlar ve filmlerimizi ancak böyle çekebiliyoruz. Ben de isterim her sene bir film çekmiş olmayı. Malzeme çok çünkü. Yani Türkiye gibi bir ülkede yaşamak bir avantaj. Keşke tabii namus cinayetleri işlenmesin, insanlar birbirlerini öldürmesin. Bunları istemeyiz ama bunlar aynı zamanda bize malzeme veriyor. O anlamda zengin bir ülkede yaşıyoruz.
Son yıllarda çekilen film sayısının artmasının, sevindirici olduğu söyleniyor. Ama nitelik dediğimizde çok da sevineceğimiz bir manzara yok. Fotoğrafa bu açıdan bakınca, Türk sinemasını ticari baskılar yönlendiriyor diyebilir miyiz?
Sinemada, bir kendi yolunda giden sinemacılar var, bir de ticari film yapanlar. Ticari filmleri de ben ikiye ayırıyorum; bir kaliteli filmler. Kaliteli film yapan insanlar var. Düzgün filmler yapıyorlar, para da kazanıyorlar, kazansınlar. Çünkü bu bizim de önümüzü açıyor, filmlerimizin vizyona girmesini sağlıyor. Bir de televizyonlardaki düşük beğeni düzeyini sinemaya taşıyan yapımcılar var. Yani kalitesiz oyuncularla, kalitesiz senaryolarla ve seyirciyi tembelliğe alıştıran o dizi mantığıyla sinema yaptıklarını iddia eden yapımcılar var. Bu kötü. Çünkü bu mantık sinemayla barışan izleyiciyi tekrar sinemadan soğutabilir.
Namus cinayetleri dizilere de konu oldu. Ancak bu diziler sorunu ele alışları nedeniyle eleştiriliyor. Siz neler söylersiniz?
Dizileri seyredemiyorum, o kadar zamanım yok. Denk geldikçe bakabiliyorum. Ama dizi mantığında zaten konuları çabuk tüketme mantığı var. Mesela Sıla dizisi var, reytingi yüksek olanlardan. Baştan sona izleyemediğim için bir şey söylemem mümkün değil ama her halükarda konunun gündeme taşınması olumlu diye düşünüyorum, insanların dikkatini çekmesi açısından. Ama orda gördüğünü ayrıca para verip sinemada seyrederler mi, bilmiyorum. Bu bizim için bir dezavantaj olabilir.
Peki Handan İpekçi’ye gereken kıymeti veriyor muyuz? Ne hissediyorsunuz içinize baktığınızda?
Şu duyguyu çok sık hissediyorum. Uçmak istersiniz ama birileri sizi eteklerinizden tutup aşağıya doğru, dibe doğru çekmek isterler. Sette çalışırken de, gündelik hayatımda da bu duyguyu çok sık yaşıyorum. Bu, herhalde ne demek istediğimi anlatıyordur.
Saklı Yüzler’den sonra sırada ne var?
İlk filmimi yaptıktan sonra yazdığım bir senaryom var. O da yine kadın sorunu ile ilgili bir film. Çok pahalı bir proje olduğu için onu hep erteliyorum. İsmi Güvercin Karakterli Kadın. Senaryonun yüzde doksanı tamam. Keşke seneye hayata geçirebilsem diye düşünüyorum ama çok zor. Bir de yapmak istediğim bu proje, hem benim gerçekten çok canı gönülden yapacağım bir proje, hem de star sistemine uygun. Ben star sistemine uygun bir senaryo yazayım diye yola çıkmadım ama proje ona uygun ve ticari şansı var. Yapımcı daha kolay bulurum diye düşünüyorum!
namus cinayetlerinde kadın da kaybediyor erkek de
Serpil İlgün
Handan İpekçi, 23 Kasım’da gösterime girecek Saklı Yüzler’de yine toplumsal bir yaraya dokunuyor ve aile meclisi kararıyla öldürülmesine karar verilen Zühre’nin hikayesini anlatıyor.
handan ipekçi
Yönetmen, senarist Handan İpekçi’yi birçoğumuz Büyük Adam Küçük Aşk filmiyle tanıyor. İlk yönetmenlik denemesini ‘93’te Kemençenin Türküsü adlı belgeselle gerçekleştiren İpekçi, 1994’te Babam Askerde filmiyle 12 Eylül’ü; 2001’de çektiği Büyük Adam Küçük Aşk’ta ise Kürtçe’den başka dil bilmeyen 5 yaşındaki Kürt Kızı Hejar ile Türkçeden taviz vermeyen 75 yaşındaki yargıç emeklisi Rıfat Bey’in kesişen öykülerini anlatmıştı. Handan İpekçi, 23 Kasım’da gösterime girecek Saklı Yüzler’de yine toplumsal bir yaraya dokunuyor ve aile meclisi kararıyla öldürülmesine karar verilen Zühre’nin hikayesini anlatıyor.
Namus cinayetleri kurbanlarının, Güldünyaların, Şemselerin hangisinin hikayesi sizi etkiledi ve Saklı Yüzler’i ortaya çıkardı?
Aslında hepsi birikti. Üç yıl önce bu işe başladım. Ekonomik nedenlerle tamamlamam çok uzun sürdü. Ama ilk yola çıkışım namus cinayetleri ile ilgili bir belgesel çekmekti. Öldüren kişilerle görüşmek istiyordum. Onların dünyası ilgilendiriyordu beni. Çünkü namus temizleme adına yola çıkıyorlardı. Toplumsal bir rahatlamaya ulaşıyorlardı, girdikleri hapishanelerde itibar görüyorlardı namuslarını temizledikleri için. Ama ben her şartta bu insanların vicdanlarının sızladığına inanıyorum. Çünkü annelerini, eşlerini, kız kardeşlerini ya da teyzelerini öldürüyorlar. O vicdanlarını deşmek istedim. Ama sonra “ne kadar doğru söyleyecekler” diye şüpheye düştüm. Ve vazgeçtim belgesel çekmekten. Sonra belgesel, filme ilham verdi. Ama belgeselden geçici olarak vazgeçtim. Hâlâ çekmek istiyorum.
Dicle Üniversitesi’nce geçtiğimiz yıl yapılan bir araştırma, namus cinayeti işleyip cezaevine girenlerin pişman olmadığını ortaya çıkarmıştı. Bu tür araştırmalar filminize nasıl yansıdı?
Yapılan araştırmaları takip ediyorum tabii. Yazılan kitapları okuyorum. Senaryo yazma sürecinde okudum. Hâlâ da elime geçtikçe takip ediyorum. Benim karakterlerimde hepsini bulabilirsiniz. Pişman olanı da olmayanı da. Ama sonunda filmdeki bütün karakterler kaybediyor. Yani namus cinayetlerinde kadın da kaybediyor erkek de. Ben projeyi hazırlarken bu mantıkla yola çıktım. Sadece kadınlar değil, bu işte erkekler de kaybediyor çünkü sonuçta birbirini bütünleyen iki yarı kadın ve erkek. Birbirlerini, yani bir erkek kendi yarısını öldürüyorsa annesini, karısını ya da kardeşini, onun sağlıklı olması mümkün değil diye düşünüyorum. Yani giderek hastalıklı bir toplum oluştuğunu düşünüyorum. Dolayısıyla filmde kazanan yok.
Filmin geçtiği mekanlardan biri de Urfa Hilvan. Urfalılar filminizin konusunu duyunca nasıl tepkiler verdiler?
Bir kere o yörenin insanı, yani sadece Urfa değil, Mardin’e de gitseniz, Diyarbakır’a da gitseniz o insanlar namus cinayetleriyle anılmak istemiyorlar. Çünkü onları yaralayan bir şey. Ama tabii ki o yörenin ve Türkiye’nin bir gerçeği. Benim özel bir durumum vardı. Büyük Adam Küçük Aşk filmlerinden tanıdıkları için insanların bana karşı özel sevgileri vardı. Ve namus cinayetlerinin olmaması gerektiğini onlar da fark ediyorlar. Çok yardımcı oldular o anlamda. Ama yardımcı olan insanlar, kendi yakınlarında böyle bir durum olduğunda nasıl tavır alacaklar onu bilmiyorum. Çünkü yaşamak farklı bir olay biliyorsunuz. Yardımcı olanlardan biri senaryoyu aldı örneğin, iş bittikten sonra okumadı. “Filmi izleyip sonra okuyacağım” deyip duvara astı.
Namus cinayetlerine kurban giden kadınların öykülerine baktığımız zaman yaşları kaç olursa olsun hepsinin geleneklere ve baskılara uymayan, itiraz eden, başkaldıran kadınlar olduğunu görüyoruz. Saklı Yüzler’deki Zühre de böyle bir karakter mi?
Evet, bunun özellikle olmasını istedim. Yüzü şehre dönük bir karakter Zühre. Feodal ilişkileri yaşıyor ama o ilişkilerin çok üstüne çıkmış bir karakter. İsyankar bir karakter. Sonunda ne oluyor, onu da filmde görelim!
Mekan ararken, bölgedeki birçok şehir ve kasabada dolaşmışsınız. Namus cinayetlerine kadınlar nasıl bakıyor? Bu “başkaldırma”yı ne kadarı anlıyor, ya da onaylıyorlar?
Kadınlarla çok fazla konuşamadım. Yani genel olarak şöyle düşünüyorlar diyemiyorum. Ama tabii ki oradaki baskıları çok yoğun yaşıyorlar. Birde kadınlar da suçlu aslında bu işte. Özellikle de anneler. Çocuğunun ölümüne göz yumuyorsa, sessiz kalarak onay veriyorsa, kadınların da bu işten sorumlu olduklarını düşünüyorum.
Namus cinayetlerinin Doğuya, yani Kürtlere özgü olduğu tartışması yaşanmıştı. Ama yapılan araştırmalar bu algının doğru olmadığını gösteriyor. Zira, namus cinayetlerinin en çok işlendiği bölge Ege. Sizin de filminiz Doğu’da başlayıp, Batıya ta Almanya’ya taşınıyor. Öyküyü Almanya’da sürdürmek, biraz da bu algıya bir eleştiri mi?
Namus cinayetleri eşittir Kürtler yapıyor mantığı çok yanlış. Namus cinayetlerini belli bir etnisiteye ya da belli bir dine indirgemek çok yanlış bir şey. Böyle yorumlamak, meselenin özünü kavramamak diye düşünüyorum. Bence namus cinayetlerini esas tetikleyen şey, Doğu ve Güneydoğu’da yaşanan feodal ilişkiler. Ağalık ve aşiret ilişikleri. Siz bu ilişkileri kıramadığınız sürece ve o bölgede yaşayan insanlar birey olduklarını fark etmedikleri sürece bunlar yaşanacaktır diye düşünüyorum. Çünkü bir ağa ya da aşiret reisinin gösterdiği partiye oy veriyorlarsa oradaki insanlar, kendilerinin birey olduklarının farkında değillerse ya da “namusumuz kirlendi, temizlememiz gerek” denildiğinde gidip bir insan öldürülebiliyorsa ya da kan davası güdülebiliyorsa, burada kulluk var, bireylik yok. Kendilerinin erkeğiyle kadınıyla birey olduğunun farkına vardırarak namus cinayetlerinin kökünü kazıyacağız diye düşünüyorum. Yani etnik mesele değil bu. Tamamen oradaki üretim ilişkilerinden kaynaklanan bir şey.
Namus cinayetleri sadece o yörelerde işlenmiyor, Batıda da yaşanıyor. İstanbul namus cinayetlerinin en fazla işlendiği şehir. Geldiği yöreye göre oranladığımız zaman yine Doğudan Güneydoğudan gelen insanlarla karşılaşıyoruz ama oraya özgü değil. Benim hatırladığım bir olay var. Yozgatlı bir baba, ortaokuldaki kızı bir erkekle arkadaşlık ediyor diye tarlada boğazını kesmişti. Gazetelere yansıyan bir olaydı bu. Yani başka yerlerde de yaşanıyor aynı şeyler. Tabii ki bir sürü kadın derneği var, mücadele ediyorlar ama daha çok yapılacak şey var diye düşünüyorum.
Neler yapılabilir?
Sorun büyük aslında. Yani tabii ki eğitimin de çok faydası var. Cezalar da ağırlaştı biliyorsunuz 2005 yılından itibaren. Ama ’70’lerde başlasaydık, yani biz bunu 30-40 yıl önce yapmış olsaydık, belki bugün namus cinayetlerini konuşmuyor olurduk. O yöreyi kalkındırsaydık, kızlarımızın, erkeklerimizin eğitimine ağırlık verseydik, bu sorunu bugün konuşmuyor olacaktık.
Soruna müdahale yollarından biri de sinema. Türk sineması bu müdahaleyi ne kadar yapıyor?
Genel olarak bir ticarileşme olduğu için sinemada, insanların kendi bildikleri, inandıkları yolda yürümeleri, kendi düşünceleri doğrultusunda film yapmaları giderek zorlaşıyor. Çünkü gerek yapımcılar, gerek televizyon kanalları belli bir yöne doğru kanalize etmeye çalışıyorlar sinemacıları. Belli kadrolar, medyatik oyuncular kadrosu, belli konular. O konuların dışına çıktığınızda filminizi satamıyorsunuz, yapımcı bulamıyorsunuz, giderek zorlaşıyor. O zaman da kendiniz yapımcılık yapmak üzere yola çıkıyorsunuz. Yani direkt olarak empoze edilmiyor “şu konuda film yapmayın” diye. Ama o yolun çok dikenli ve zahmetli olmasından dolayı insanlar belki yapmak istediklerini yapamayabiliyorlar.
Ekonomik baskılar dışında, örneğin militarist ve milliyetçi söylemin yeniden yükseldiği, barışı savunmanın zorlaştığı böylesi dönemler de etkili oluyor denebilir mi?
Tabii olabilir. Yükselen milliyetçi dalga işlerini erteletebiliyordur, insanları geri çekebilir.
Memleketin yaralarına dokunan filmler yapıyorsunuz. Ama filmlerinizin arası oldukça uzun. Bu durum, toplumsal yaralara dokunan bir yönetmen olmakla ne kadar ilgili?
Evet, memleketin yaralarına dokunan bir yönetmen olduğum söylenebilir. Ama kişisel filmler de yapmak istiyorum. Belki onların da arka planlarında toplumsal meseleler olacak ama kişisel filmler de yapmak istiyorum. Yani kendimi şöyle bir köşeye sıkıştırmak istemiyorum: “Politik filmlerin yönetmeni.” O zaman kendimi gerçekten köşeye sıkışmış hissederim. Daha geniş bakmak istiyorum. Tabii ki belli bir dünya görüşüm var, olayları yorumluyorum ama kişisel film yapmak gibi bir isteğim de var.
Sık film yapamamanın en büyük nedeni ekonomik zorluklar. Sinema yapmak pahalı bir sanat. Bizim de paramız yok. Oyuncumuzdan, görüntü yönetmenimizden paralarını vizyonda almalarını rica ederek ancak işe girebiliyoruz. Sağ olsunlar onlar da bize inanıyorlar ve filmlerimizi ancak böyle çekebiliyoruz. Ben de isterim her sene bir film çekmiş olmayı. Malzeme çok çünkü. Yani Türkiye gibi bir ülkede yaşamak bir avantaj. Keşke tabii namus cinayetleri işlenmesin, insanlar birbirlerini öldürmesin. Bunları istemeyiz ama bunlar aynı zamanda bize malzeme veriyor. O anlamda zengin bir ülkede yaşıyoruz.
Son yıllarda çekilen film sayısının artmasının, sevindirici olduğu söyleniyor. Ama nitelik dediğimizde çok da sevineceğimiz bir manzara yok. Fotoğrafa bu açıdan bakınca, Türk sinemasını ticari baskılar yönlendiriyor diyebilir miyiz?
Sinemada, bir kendi yolunda giden sinemacılar var, bir de ticari film yapanlar. Ticari filmleri de ben ikiye ayırıyorum; bir kaliteli filmler. Kaliteli film yapan insanlar var. Düzgün filmler yapıyorlar, para da kazanıyorlar, kazansınlar. Çünkü bu bizim de önümüzü açıyor, filmlerimizin vizyona girmesini sağlıyor. Bir de televizyonlardaki düşük beğeni düzeyini sinemaya taşıyan yapımcılar var. Yani kalitesiz oyuncularla, kalitesiz senaryolarla ve seyirciyi tembelliğe alıştıran o dizi mantığıyla sinema yaptıklarını iddia eden yapımcılar var. Bu kötü. Çünkü bu mantık sinemayla barışan izleyiciyi tekrar sinemadan soğutabilir.
Namus cinayetleri dizilere de konu oldu. Ancak bu diziler sorunu ele alışları nedeniyle eleştiriliyor. Siz neler söylersiniz?
Dizileri seyredemiyorum, o kadar zamanım yok. Denk geldikçe bakabiliyorum. Ama dizi mantığında zaten konuları çabuk tüketme mantığı var. Mesela Sıla dizisi var, reytingi yüksek olanlardan. Baştan sona izleyemediğim için bir şey söylemem mümkün değil ama her halükarda konunun gündeme taşınması olumlu diye düşünüyorum, insanların dikkatini çekmesi açısından. Ama orda gördüğünü ayrıca para verip sinemada seyrederler mi, bilmiyorum. Bu bizim için bir dezavantaj olabilir.
Peki Handan İpekçi’ye gereken kıymeti veriyor muyuz? Ne hissediyorsunuz içinize baktığınızda?
Şu duyguyu çok sık hissediyorum. Uçmak istersiniz ama birileri sizi eteklerinizden tutup aşağıya doğru, dibe doğru çekmek isterler. Sette çalışırken de, gündelik hayatımda da bu duyguyu çok sık yaşıyorum. Bu, herhalde ne demek istediğimi anlatıyordur.
Saklı Yüzler’den sonra sırada ne var?
İlk filmimi yaptıktan sonra yazdığım bir senaryom var. O da yine kadın sorunu ile ilgili bir film. Çok pahalı bir proje olduğu için onu hep erteliyorum. İsmi Güvercin Karakterli Kadın. Senaryonun yüzde doksanı tamam. Keşke seneye hayata geçirebilsem diye düşünüyorum ama çok zor. Bir de yapmak istediğim bu proje, hem benim gerçekten çok canı gönülden yapacağım bir proje, hem de star sistemine uygun. Ben star sistemine uygun bir senaryo yazayım diye yola çıkmadım ama proje ona uygun ve ticari şansı var. Yapımcı daha kolay bulurum diye düşünüyorum!
Üç cinayet bir gerçek
| ||
 | ||
|
Ağır tahrikin yeni adı: Haksız tahrik
Ağır tahrikin yeni adı: Haksız tahrik
Kadınlara ilişkin aldığı kararlarla tartışma yaratan Yargıtay'dan sonra yerel mahkemeler de tartışılacak kararlar alarak, namus gerekçesiyle öldürülen kadınların katillerine ceza indirimine gitti. Kadın örgütlerinin tepkileri sonucu TCK'de kaldırılan 'ağır tahrik indirimi' maddesinin yerine hakimler şimdi de 'haksız tahrik indirimi'ni keşfetti. Son dönemlerde sudan bahanelerle öldürülen 3 kadının katil eşlerine yerel mahkemeler 'haksız tahrik' indirimine giderek cezalarını düşürdü. İzmir ve Adana'da 'cilveli', 'piercing taktı' ve 'beyaz tayt giydi' gerekçesiyle öldürülen 3 kadının katili olan eşleri için uygulanan 'haksız tahrik' indirimi, tartışma yarattı. Avukat Canan Uçar, 'Bu suçlarda hakime takdir hakkı vermemek gerekiyor' dedi. Kadınların tepkisini çeken karar için şimdi gözler Yargıtay'ın vereceği karara çevrildi.
Ağır tahrikin yeni adı: Haksız tahrik
İzmir ve Adana'da 'cilveli', 'piercing taktı' ve 'beyaz tayt giydi' gerekçesiyle öldürülen 3 kadının katili olan eşlerinin yargılandığı davalarda uygulanan 'haksız tahrik' indirimiyle ilgili tartışma sürüyor. Avukat Canan Uçar, 'töre saikiyle' işlenen cinayetlerde kaldırılan 'ağır tahrik' indiriminin TCK'nin 29. maddesinde 'haksız tahrik' adı altında uygulanmaya devam ettiğini belirterek, 'Bu suçlarda hakime takdir hakkı vermemek gerekiyor' dedi. TCK'de yapılan değişiklikle 'töre saikiyle' işlenen cinayetlerde 'ağır tahrik' indirimi kaldırılmasına rağmen TCK'nin 29. maddesinde yer alan 'haksız tahrik' indirimi, namus cinayetlerinde uygulanmaya devam ediyor. Son 3 ay içerisinde öldürülen Sevgi Aguş, Alev Er, Oya Can'ın katilleri olan eşleri, 'haksız tahrik' indiriminden yararlandı. Yerel mahkemelerin verdiği bu kararların, Yargıtay Ceza Dairesi'nde nasıl sonuçlanacağı merakla beklenirken, DTP Kadın Meclisi Üyesi Avukat Canan Uçar, bu cinayetlerin 'namus cinayeti' olarak algılanması ve ceza indirimine tabi tutulmaması gerektiğini söyledi. Tahrik indiriminin uygulanmasının engellenmesi için TCK'de yapılan değişikliğin çözüm değil sadece by-pass olduğunu belirten Uçar, 'Ceza kanunundaki değişikliklerin devam etmesi gerekiyor. Bu suçlarda hakime takdir hakkı vermemek gerekiyor. Yasalarla birlikte yargısal tutumun ve zihniyetin değişmesi gerekiyor'' dedi. Uçar, Sevgi Aguş cinayeti ilk yaşandığında İzmir Şiddete Karşı Kadın Platformu üyelerinin, cinayeti haklı gören erkeği değil, buna hoşgörü ile bakan yargıyı eleştiren açıklamalar yaptığına dikkat çekti.
'Kendi ölümlerinden sorumlu tutuldular'
Sevgi Ağuş'un 'cilveli', Alev Er'in 'piercing takıyor', Oya Can'ın ise 'beyaz tayt giydi' denilerek öldürüldüğüne dikkat çeken Uçar, bu gerekçeleri indirim nedeni sayan mahkemelerin, cinayeti işleyen kişilerle aynı zihniyeti taşıdığını söyledi. TCK'de 'töre saiki' ile işlenen cinayetlerde 'ağır tahrik' indiriminin kaldırıldığına dikkat çeken Uçar, bunun yerine 29. maddedeki 'haksız tahrik' indiriminin uygulandığını belirterek, 'Bu maddeler kadınların aleyhine kullanılmaya devam ediyor. Maalesef, yargı sadece cinsiyeti kadın olduğu ve cinsiyet rollerinin dışına çıktığı için bir kadının vahşice öldürülmesinde haklı bir yan buldu ve indirim yaptı. Hukukta indirim anlamaktan kaynaklı yapılır. İndirim yapılabilmesi için karşıdakinin de olayda kusuru olduğunu anlarsın ve indirim yaparsın. Örneğin kapınızı açık bıraktığınızda malınız çalınırsa bu bir indirim sebebidir; kapıyı açık bırakmakla siz de buna sebebiyet vermişsinizdir. Bu kararlarda yargının da kadının kendi ölümüne sebebiyet verdiğini düşündüğünü anlıyoruz. Bu davalara çok acı verici ve ayın zamanda da ibret verici davalardır' dedi. İZMİR / DİHA
Fatma Koçak
Ağır tahrikin yeni adı: Haksız tahrik
İzmir ve Adana'da 'cilveli', 'piercing taktı' ve 'beyaz tayt giydi' gerekçesiyle öldürülen 3 kadının katili olan eşlerinin yargılandığı davalarda uygulanan 'haksız tahrik' indirimiyle ilgili tartışma sürüyor. Avukat Canan Uçar, 'töre saikiyle' işlenen cinayetlerde kaldırılan 'ağır tahrik' indiriminin TCK'nin 29. maddesinde 'haksız tahrik' adı altında uygulanmaya devam ettiğini belirterek, 'Bu suçlarda hakime takdir hakkı vermemek gerekiyor' dedi. TCK'de yapılan değişiklikle 'töre saikiyle' işlenen cinayetlerde 'ağır tahrik' indirimi kaldırılmasına rağmen TCK'nin 29. maddesinde yer alan 'haksız tahrik' indirimi, namus cinayetlerinde uygulanmaya devam ediyor. Son 3 ay içerisinde öldürülen Sevgi Aguş, Alev Er, Oya Can'ın katilleri olan eşleri, 'haksız tahrik' indiriminden yararlandı. Yerel mahkemelerin verdiği bu kararların, Yargıtay Ceza Dairesi'nde nasıl sonuçlanacağı merakla beklenirken, DTP Kadın Meclisi Üyesi Avukat Canan Uçar, bu cinayetlerin 'namus cinayeti' olarak algılanması ve ceza indirimine tabi tutulmaması gerektiğini söyledi. Tahrik indiriminin uygulanmasının engellenmesi için TCK'de yapılan değişikliğin çözüm değil sadece by-pass olduğunu belirten Uçar, 'Ceza kanunundaki değişikliklerin devam etmesi gerekiyor. Bu suçlarda hakime takdir hakkı vermemek gerekiyor. Yasalarla birlikte yargısal tutumun ve zihniyetin değişmesi gerekiyor'' dedi. Uçar, Sevgi Aguş cinayeti ilk yaşandığında İzmir Şiddete Karşı Kadın Platformu üyelerinin, cinayeti haklı gören erkeği değil, buna hoşgörü ile bakan yargıyı eleştiren açıklamalar yaptığına dikkat çekti.
'Kendi ölümlerinden sorumlu tutuldular'
Sevgi Ağuş'un 'cilveli', Alev Er'in 'piercing takıyor', Oya Can'ın ise 'beyaz tayt giydi' denilerek öldürüldüğüne dikkat çeken Uçar, bu gerekçeleri indirim nedeni sayan mahkemelerin, cinayeti işleyen kişilerle aynı zihniyeti taşıdığını söyledi. TCK'de 'töre saiki' ile işlenen cinayetlerde 'ağır tahrik' indiriminin kaldırıldığına dikkat çeken Uçar, bunun yerine 29. maddedeki 'haksız tahrik' indiriminin uygulandığını belirterek, 'Bu maddeler kadınların aleyhine kullanılmaya devam ediyor. Maalesef, yargı sadece cinsiyeti kadın olduğu ve cinsiyet rollerinin dışına çıktığı için bir kadının vahşice öldürülmesinde haklı bir yan buldu ve indirim yaptı. Hukukta indirim anlamaktan kaynaklı yapılır. İndirim yapılabilmesi için karşıdakinin de olayda kusuru olduğunu anlarsın ve indirim yaparsın. Örneğin kapınızı açık bıraktığınızda malınız çalınırsa bu bir indirim sebebidir; kapıyı açık bırakmakla siz de buna sebebiyet vermişsinizdir. Bu kararlarda yargının da kadının kendi ölümüne sebebiyet verdiğini düşündüğünü anlıyoruz. Bu davalara çok acı verici ve ayın zamanda da ibret verici davalardır' dedi. İZMİR / DİHA
Fatma Koçak
www.ozgurgundem.o
Esmer Yasam: Töre ,
| Esmer Yasam: Töre Tarih: 04.03.2008 Saat: 10:31 Gönderen: esmerdergisi | ||
 |  | |
  TÖRE CİNAYETLERİ ...Feadol kültürün hakim olduğu Güney Kürdistan, töre ve namus cinayetleri ile sarsılıyor. Cinayetlerin çoğu aşiret ismi "kirlenir" gerekçesi ileri sürülerek kamuoyundan saklanırken yerel hükümete işlenen bu vahşete karşı görmezden gelme tavrı sergilemesi cinayetleri daha da pervasız hale getiriyor. Son bir yıl içerisinde namus ve töre cinayetlerine sadece Behdinan bölgesinde 100'den fazla kişi hayatını kaybetti. Bölgede en fazla cinayetin işlendiği kent ise Dohuk. Dohuk'u Zaxo, Semele ve Akre yerleşim yerleri izliyor. İşte son bir ayda yaşanan kadın cinayetlerinden bazı öyküler... ÖNCE ERKEK ÖLDÜRÜLECEK Güney Kürdistan'ın tanınmış iki aşireti Xerigi ve Sindi aşiretleri, namus ve töre geleneklerinden dolayı karşı karşıya geldi. Xerigi aşiretinden Xerip Sexmus eşinin sindi aşiretine mensup ismi açıklanmayan bir üyesini sevdiğini söyledi, ardından da her ikisinin öldürülmesini talep etti. Karar aşireti tarafından uygun görüldü. Aşiretin aldığı karara göre erkek önce öldürülecek ardında kadın infaz edilecekti. Bölgede bu büyük bir gelişme olarak değerlendirildi. Çünkü ilk defa bölgede bir aşiret kadından önce erkeğin öldürülmesine karar verilmişti. Karardan sonra Sindi aşiretinin üyesi erkek, Avrupaya kaçtı. Kadın kapatıldığı evde öldürülmeyi bekliyor. BİRBİRLERİNİ SEVMİŞLERDİ Geçtiğimiz günlerde her ikisi de evli ama birbirlerini sevip birlikte kaçan Selam Siliman Xerigi ile A. Sadık Hüseyin, aşiret kararıyla haklarında ölüm kararı çıkarıldı. Yoğun takibat sonucunda Türkiye'ye gitmek üzereyken Zaxo'nun eşta Sılıvaney bölgesinde bir köyde aşiret tarafından düzenlenen bir baskınla yakalandılar. Ardından her ikisi de silahla taranarak öldürüldü. SEVGİ ÖLÜM GETİRDİ İsmi açıklanmayan ve ağza dahi alınması yasaklanan bir başka ilginç cinayet öyküsü, Ezidi köyü Sexan'da meydana geldi. Ezidi Mir sınıfından olan bir kız, aynı sınıftan olmayan, başka bir sınıftan (ewd) bir erkeği sevdi. Birlikte Musul'a kaçan erkek ve kızı yakalayan Ezidi aşiretleri, her ikisini Şexana getirerek öldürdü. Onlara yardımcı olduğu şüphesi bulunan bir kişi daha öldürüldü. İŞTE TÖRE ADABI Namus ve töre cinayetlerine kurban olan kadın ve erkeklerin isimleri açıklanmıyor. Cinayete kurban giden kadınlar için taziye cadırı kurulmuyor. Hayatını kaybeden kadının evine taziyeye gidilmiyor. Son bir yıl içerisinde namus ve töre cinayetlerine sadece Behdinan bölgesinde 100'den fazla kişi hayatını kaybederken, yerel yetkililer, henüz aile ve aşiretin katı kurallarını aşacak bir adım atılacağına yönelik umut vermiyorlar. Yaşanan intihar vakalarında, dinsel baskının önemli bir rolü olduğu görülüyor. Ancak aile içi şiddetin yol açtığı intihar olayları da yaygınlık kazanıyor. Bununla birlikte, ailesel ve sosyal çelişkiler de, intihara sürükleyici öğeler içinde sayılıyor. Fakat bu vakaların bir kısmının da aile içindeki cezalandırmalar olabileceği söyleniyor. Töreden kaynaklanan bu tür namus cinayetlerinde ise kadının ismi hiçbir şekilde açıklanmıyor. Bu durum, cinayetlerin gizlenmesini sağlıyor. Böylece namusa dayalı olarak işlenen cinayetlerin cezasız kalması da, sorunu daha çözümsüz hale getiriyor. KAYNAK : MİSAFİR ZİYARETÇİ Mahalle Baskısı Cinayet İşletiyor  Dicle Üniversitesi'nin araştırmasından çıkan sonuca göre töre ve namus cinayetleri aile meclisi kararıyla işlenmiyor..TÜBİTAK desteğiyle sürdürülen töre ve namus cinayeti işleyenlerin değer yargıları ve sosyo-ekonomik analizleri ile ilgili araştırmadan çarpıcı sonuçlar çıktı. Doç. Dr. Mazhar Bağlı başkanlığında Dicle Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nden 8 kişilik ekibin yürüttüğü araştırmada cinayetlerin aile meclisi kararıyla değil, mahalle baskısı yüzünden işlendiği belirlendi. 1.5 yıldır süren çalışmada 36 cezaevinde yatan töre ve namus cinayetinden tutuklu ve hükümlü 170 kişiyle görüşülürken, bunlardan 169'u cinayeti aldatma ve yasak ilişki sonucu işlemiş, biri cep telefonuna gelen müstehcen mesaj yüzünden ablasını öldürmüş. 'SOMUT DELİLLER ARIYOR' Son olarak ekibiyle birlikte Ege ve Marmara bölgesindeki 6 cezaevinde yatan mahkûmlarla görüşen Doç. Dr. Bağlı, cinayetlerin aile meclisi kararlarıyla değil, mahalle baskısı sonucu işlendiğinin ortaya çıktığını söyledi. Cinayeti işleyenlerin somut bir delil elde etmeden öldürmediklerini belirten Doç. Dr. Bağlı şunları anlattı: "Kişi, kızı, eşi, ablası, kız kardeşi, annesi ve yengesi hakkında herhangi bir şey duyduğu zaman önce araştırıyor. Somut delil elde ettiği zaman, yani gözleri ile gördüğünde veya yaptığı bir araştırma sonucu şüpheleri doğru çıktığında cinayeti işliyor. Görüştüğümüz 170 kişi de bu şekilde somut deliller elde ettiği zaman öldürmeye karar veriyor. " 'KESİN ÖLDÜRECEK' Mahalle baskısının cinayetler üzerinde etkili olduğunu belirten Doç. Dr. Bağlı, "Kişi yaşadığı olay sonucu cinayeti işlemeye karar vermekte zorlansa da öldürmeyi kesin yapacağı bir gerçek. Ancak mahalle baskısı da kişinin üzerinde büyük bir psikolojik baskı oluşturunca aklına 'herkes beni konuşuyor, kimse eskisi gibi benimle konuşmuyor, yanıma gelmiyor, bir an önce öldürüp namusumu temizlemem gerekir' düşüncelerine kapılıyor, cinayeti işliyor" diye konuştu. EL SIKMADILAR, KIZINI ÖLDÜRDÜ Mahalle baskısının açıkça ortaya çıktığı araştırmada en çarpıcı örnek ise Siirt'te yaşanmış. Siirt'te bir baba, cuma namazında iki arkadaşı yüz çevirip elini sıkmayınca, namaz sonrası eve giderek kızını öldürmüş. 'Manalı bakıyorlar' diye kızını öldürdü İSTANBUL'DA bir mahkûm, kızının evden kaçması nedeniyle mahallede insanların yorum yapması, kahvehanenin önünden geçerken kendisine 'manalı' bir şekilde bakması ve selam vermek istememesi üzerine evden kaçan kızını öldürmüş. 'ZEVK İÇİN YAPTIM' DEYİNCE... Mardin'de ise yaşadığı ilişki sonucu hamile kalan çok sevdiği kızını öldürdüğünü gözyaşları içinde anlatan 70 yaşındaki baba, kızına "Gel çocuğu aldıralım, evlendirelim" demiş. Ancak kız bu ilişkiyi evlenmek için yaşamadığını, zevk için yaptığını söylemiş. Bunun üzerine yaşlı adam Kızına "Sen beni rezil ettin. Senin yüzünden cehennemde yanacağım" diyerek kızını öldürmüş. MESAJ CİNAYET NEDENİ Gaziantep'te dul ablası ile aynı evi paylaşan genç, sürekli cep telefonuna mesaj gelen ablasına 'Gençsin, evlenebilirsin' demiş. Görüşmeler devam edip, son olarak gelen bir müstehcen mesajı okuyunca ablasını tabancayla öldürmüş. |
500 kadın namus cinayetine kurban gitti
| 500 kadın namus cinayetine kurban gitti Haber Tarihi : 08.03.2008 12:00 | |
| Türk Tabipleri Birliği, cinsiyeti nedeni ile toplumun 'kadına' biçtiği rol ve beklentilerin, kadınların sağlık haklarına da yansıdığını belirtti. Türk Tabipleri Birliği'nin 8 Mart Dünya Kadınlar Günü Raporu'na göre gebelik, doğum ya da loğusalık döneminde yaşanan komplikasyonlara bağlı olarak yılda 585 bin anne ölümü meydana geliyor. Dünyada her yıl 15 milyondan fazla kadının, yaşamlarının geri kalan kısmında doğum ve gebeliğe bağlı yaralanma ve sakatlık sorunları devam etmektedir. Türk Tabipleri Birliği 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle düzenlediği raporu basın toplantısı ile açıkladı. TTB adına konuşan Hülya Biriken, kadın ve erkeklerdeki sağlık sorunlarının farklı olduğunu söyleyerek 'Kadınlar daha uzun süre yaşarlar ancak daha fazla hastalık ve sağlık riski taşırlar. Kadının hastalık yükü yüzde 36.6 iken, erkeğin hastalık yükü yüzde 12.3'tür' dedi. Biriken erken evlilikler ve gebelikler, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, kadın kanserleri, yaşlılık ve kadın sağlığı, kronik hastalıklar, beslenme, acil bakım, sağlık bakımına ulaşım ve kadın, cinsiyet eşitsizliğinden kaynaklı sağlık sorunları; kadına yönelik şiddet, cinsel taciz ve tecavüz, namus cinayetleri gibi sorunların kadınların yaşadıkları sorunların başında geldiğini ifade etti. TTB Merkez Konseyi Üyesi Hülya Biriken Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF'in 1990 tahminlerine göre, gebelik, doğum ya da loğusalık döneminde yaşanan komplikasyonlara bağlı olarak yılda 585 bin anne ölümü meydana geldiğini belirterek 'Bu ölümlerin yüzde 99'u gelişmekte olan bölgelerdedir. Yine Dünya Sağlık Örgütü tahminlerine göre, dünyada her yıl 15 milyondan fazla kadının, yaşamlarının geri kalan kısmında doğum ve gebeliğe bağlı yaralanma ve sakatlık sorunları devam etmektedir' dedi. Her gebeliğin kadın için ölüm riski taşıdığını dile getiren Biriken, 'Gelişmiş bölgelerde anne ölüm oranları, 100 bin canlı doğumda ortalama olarak 50'nin çok altındadır. Gelişmekte olan bölgeler ise, 100 bin canlı doğum için 500 ile 1000 arası anne ölümü rapor etmektedir. Türkiye'de 1998'de yapılan bir çalışmaya göre 'Anne Ölüm Hızı' yüz bin canlı doğumda 49 bulunmuştur. Bu araştırmada dikkat çekici nokta, her 5 anne ölümünden 4'ünün önlenebilir ölüm olarak değerlendirilmesidir' diye konuştu. Toplumsal cinsiyet ayrımcılığının en çarpıcı olumsuz sonucunun ise sağlık hizmetlerinden yararlanmada ortaya çıktığını dile getiren Biriken, kadının toplumsal statüsü ve doğurganlığı arasında doğrudan bir ilişki olduğunu savundu. 1998 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Sonuçlarına göre, kadının öğrenim düzeyi yükseldikçe doğum öncesi bakım alma ve sağlıklı koşullarda doğum yapma oranlarının da arttığını kaydeden Hülya Biriken 'Eğitim düzeyi çok düşük olanlar arasında doğum öncesi bakım alma yüzde 37.6, sağlıklı doğum oranı yüzde 54.8 iken, ortaokul ve üzerinde öğrenim görmüş olanlarda bu oranlar sırası ile yüzde 96.0 ve yüzde 99.7'dir' dedi. Kadına yönelik şiddetin, öncelikli olarak bir halk sağlığı sorunu olduğunun altını çizen Biriken, 'Tüm dünyada, kadınların yüzde 10 ile 50'den fazlası yaşamlarında yakın partnerleri tarafından fiziksel istismara maruz kaldıklarını bildirmişlerdir.Şiddetin ortak sağlık sonuçları; her türden yaralanmalar, kronik ağrı belirtileri, pelvik enfeksiyon (PID), istenmeyen gebelikler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, depresyon, ve anksiyete bozuklukları gibi sağlık sorunlarını içermektedir' dedi. Türkiye'de var olan ve kadına yönelik şiddetin en uç noktası olan 'namus cinayetleri'nin dikkat çekici düzeyde olduğunu söyleyen Biriken, 'Ülkemizde, resmi kayıtlarda 2000-2005 tarihleri arasında namus cinayeti nedeniyle öldürülen yaklaşık 500 kadın olduğu bildirilmektedir. Ancak, bu suçu tanımlamak pek de kolay olmadığından gerçek rakamın bundan daha fazla olduğu söylenebilir' dedi. Özellikle Türkiye'nin kırsal yörelerinde uygulanan bekaret kontrolünün ise kadının insan hakkının ihlal edilmesi anlamına geldiğini savunan Biriken tecavüz olguları dışında bekaret testinin yapılmamasının gerektiğini bildirdi. TTB MK Üyesi Hülya Biriken Türkiye'de sağlık hizmetlerinde, bölgeler arası ve cinsiyetler arası farklılığı giderici yaklaşımların uygulanması gerektiğine işaret ederek 'Bu amaçla sağlık hizmet yatırımlarının yapılması gerekmektedir. Kadın sağlığında, çocukluk, doğurganlık dönemi, menopoz-menopoz sonrası dönem ve yaşlılık dönemine kadar uzanan bir bütünlük içinde, var olan ve potansiyel sağlık sorunlarının ele alınması ve verilecek hizmetlerin de bu açıdan 'süreklilik' göstermesi gerekir' dedi. Kaynak: Lifeinbursa.com |
Türkiye'nin Kanayan Yarası "Töre Cinayetleri"
Türkiye'nin Kanayan Yarası "Töre Cinayetleri"
Cinayetlerin başlıca nedeni namus ve aile içi uyuşmazlıklar. En çok cinayet Ankara, İstanbul ve İzmir'de işlendi, failler ise Doğu ve Güneydoğu kökenli
22/08/2006
Son altı yılda işlenen 1091 töre cinayetini inceleyen Emniyet Genel Müdürlüğü, çarpıcı sonuçlara ulaştı. Töre cinayetleri sanıldığı gibi Doğu ve Güneydoğu'da yaygın değil. En çok töre cinayeti Marmara ve Ege'de işleniyor. Ancak fail ve kurbanların büyük çoğunluğu Doğu ve Güneydoğu doğumlu. Katillerin sadece yüzde 8'i, ölenlerin de yüzde 9'u Marmara doğumlu.
Emniyet Genel Müdürlüğü Asayiş Daire Başkanlığı, töre cinayetlerinin yaygın olduğu 15 ildeki cinayet amirliklerinin katılımıyla bir çalışma yaptı. Çalışmada elde edilen bilgiler, Töre ve Namus Cinayetleri Raporu'nda toplandı.
Kadınlar da öldürüyor
Raporda 2000-2006 yılları arasında polis sorumluluk bölgesinde işlenen cinayetlerin 1091'inin töre cinayeti olduğu bilgisine yer verildi. Bu cinayetlerde 1190 kişinin öldüğü, bunlardan 710'unun erkek, 480'inin kadın olduğu belirlendi. Öldürülen kadınların yüzde 20'sinin 19-25, yüzde 20'sinin 26-30, öldürülen erkeklerin yüzde 20'sinin 45 yaşının üzerinde, yüzde 18'inin 31-35 yaş grubunda olduğu tespit edildi.
Töre cinayeti işlediği şüphesiyle 1593 kişinin gözaltına alındığı, şüphelilerden 1413'ünün erkek, 180'inin kadın olduğu saptandı. Şüpheli kadınların yüzde 49'unun 19-25, yüzde 23'ünün 26-30 yaş grubunda olduğu görüldü. Şüpheli erkeklerin yüzde 22'sinin 19-25, yüzde 18'inin 26-30 yaş grubunda olduğu belirtildi.
Töre cinayetlerinin nedenlerinin de incelendiği raporda bu cinayetlerden 322'sinin namus, 318'inin aile içi uyuşmazlık, 159'unun yasak ilişki, 109'unun kan davası, 95'inin cinsel taciz, 35'inin tecavüz, 33'ünün kız alıp verme ve 19'unun diğer töresel nedenlerle işlendiği vurgulandı.
Son altı yılda işlenen töre cinayetlerinin yüzde 29.51'i namus, yüzde 29.15'i aile içi uyuşmazlık, yüzde 14.57'si yasak ilişki, yüzde 9.99'u kan davası, yüzde 8.71'i cinsel taciz, yüzde 3.30'u tecavüz, yüzde 3.03'ü kız alıp verme ve yüzde 1.74'ü de diğer töresel nedenler olarak hesaplandı.
Töre cinayetlerinin bölgelere göre dağılımından şaşırtıcı sonuçlar çıktı. Son altı yıldaki cinayetlerin 212'sinin, yani yüzde 19.43'ünün, törenin yaygın olduğu Doğu ve Güneydoğu'da değil, Marmara Bölgesi'nde işlendiği belirlendi. Marmara'yı, 209 töre cinayetiyle Ege izledi. Ege'deki töre cinayetlerinin oranı yüzde 19.15 oldu.
Töre cinayetlerinin illere göre dağılımının sonuçları da çarpıcı. Rapora göre son altı yılda işlenen töre cinayetlerinin yüzde 10'u Ankara'da, yüzde 9'u İstanbul'da ve yüzde 9'u İzmir'de gerçekleşti.
Ölen ve öldürülenlerin doğum yerlerine göre dağılımı, töre cinayetlerinin Doğu ve Güneydoğu kökenli olup da batı illerinde yaşayanlar arasında daha yaygın olduğunu ortaya koydu. Buna göre töre cinayeti işlediği şüphesiyle gözaltına alınanların yüzde 24'ü Güneydoğu Anadolu, yüzde 21'i Doğu Anadolu, kurbanların da yüzde 19'unun Doğu Anadolu, yüzde 19'unun İç Anadolu ve yüzde 17'sinin Güneydoğu Anadolu doğumlu olduğu belirlendi.
Marmara ilk sırada
Suç sıralamasında ilk sırada yer alan Marmara Bölgesi, şüpheli ve kurbanların doğum yerine göre sıralamasında son sırada yer aldı. Töre cinayetlerinin sadece yüzde 8'inin Marmaralılarca işlendiği, bu cinayetlere kurban gidenlerin de sadece yüzde 9'unun Marmaralılar olduğu kaydedildi.
Töreci iller
Töre cinayetlerinin sırasıyla Ankara, İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Aydın, Antalya, Bursa, Gaziantep, Adana, Kayseri, Sivas, Samsun, Manisa, İçel ve Kocaeli'nde yoğunlaştığı gözlendi.
Kaynak: Radikal gazetesi- SONER ARIKANOĞLU (Arşivi)
Cinayetlerin başlıca nedeni namus ve aile içi uyuşmazlıklar. En çok cinayet Ankara, İstanbul ve İzmir'de işlendi, failler ise Doğu ve Güneydoğu kökenli
22/08/2006
Son altı yılda işlenen 1091 töre cinayetini inceleyen Emniyet Genel Müdürlüğü, çarpıcı sonuçlara ulaştı. Töre cinayetleri sanıldığı gibi Doğu ve Güneydoğu'da yaygın değil. En çok töre cinayeti Marmara ve Ege'de işleniyor. Ancak fail ve kurbanların büyük çoğunluğu Doğu ve Güneydoğu doğumlu. Katillerin sadece yüzde 8'i, ölenlerin de yüzde 9'u Marmara doğumlu.
Emniyet Genel Müdürlüğü Asayiş Daire Başkanlığı, töre cinayetlerinin yaygın olduğu 15 ildeki cinayet amirliklerinin katılımıyla bir çalışma yaptı. Çalışmada elde edilen bilgiler, Töre ve Namus Cinayetleri Raporu'nda toplandı.
Kadınlar da öldürüyor
Raporda 2000-2006 yılları arasında polis sorumluluk bölgesinde işlenen cinayetlerin 1091'inin töre cinayeti olduğu bilgisine yer verildi. Bu cinayetlerde 1190 kişinin öldüğü, bunlardan 710'unun erkek, 480'inin kadın olduğu belirlendi. Öldürülen kadınların yüzde 20'sinin 19-25, yüzde 20'sinin 26-30, öldürülen erkeklerin yüzde 20'sinin 45 yaşının üzerinde, yüzde 18'inin 31-35 yaş grubunda olduğu tespit edildi.
Töre cinayeti işlediği şüphesiyle 1593 kişinin gözaltına alındığı, şüphelilerden 1413'ünün erkek, 180'inin kadın olduğu saptandı. Şüpheli kadınların yüzde 49'unun 19-25, yüzde 23'ünün 26-30 yaş grubunda olduğu görüldü. Şüpheli erkeklerin yüzde 22'sinin 19-25, yüzde 18'inin 26-30 yaş grubunda olduğu belirtildi.
Töre cinayetlerinin nedenlerinin de incelendiği raporda bu cinayetlerden 322'sinin namus, 318'inin aile içi uyuşmazlık, 159'unun yasak ilişki, 109'unun kan davası, 95'inin cinsel taciz, 35'inin tecavüz, 33'ünün kız alıp verme ve 19'unun diğer töresel nedenlerle işlendiği vurgulandı.
Son altı yılda işlenen töre cinayetlerinin yüzde 29.51'i namus, yüzde 29.15'i aile içi uyuşmazlık, yüzde 14.57'si yasak ilişki, yüzde 9.99'u kan davası, yüzde 8.71'i cinsel taciz, yüzde 3.30'u tecavüz, yüzde 3.03'ü kız alıp verme ve yüzde 1.74'ü de diğer töresel nedenler olarak hesaplandı.
Töre cinayetlerinin bölgelere göre dağılımından şaşırtıcı sonuçlar çıktı. Son altı yıldaki cinayetlerin 212'sinin, yani yüzde 19.43'ünün, törenin yaygın olduğu Doğu ve Güneydoğu'da değil, Marmara Bölgesi'nde işlendiği belirlendi. Marmara'yı, 209 töre cinayetiyle Ege izledi. Ege'deki töre cinayetlerinin oranı yüzde 19.15 oldu.
Töre cinayetlerinin illere göre dağılımının sonuçları da çarpıcı. Rapora göre son altı yılda işlenen töre cinayetlerinin yüzde 10'u Ankara'da, yüzde 9'u İstanbul'da ve yüzde 9'u İzmir'de gerçekleşti.
Ölen ve öldürülenlerin doğum yerlerine göre dağılımı, töre cinayetlerinin Doğu ve Güneydoğu kökenli olup da batı illerinde yaşayanlar arasında daha yaygın olduğunu ortaya koydu. Buna göre töre cinayeti işlediği şüphesiyle gözaltına alınanların yüzde 24'ü Güneydoğu Anadolu, yüzde 21'i Doğu Anadolu, kurbanların da yüzde 19'unun Doğu Anadolu, yüzde 19'unun İç Anadolu ve yüzde 17'sinin Güneydoğu Anadolu doğumlu olduğu belirlendi.
Marmara ilk sırada
Suç sıralamasında ilk sırada yer alan Marmara Bölgesi, şüpheli ve kurbanların doğum yerine göre sıralamasında son sırada yer aldı. Töre cinayetlerinin sadece yüzde 8'inin Marmaralılarca işlendiği, bu cinayetlere kurban gidenlerin de sadece yüzde 9'unun Marmaralılar olduğu kaydedildi.
Töreci iller
Töre cinayetlerinin sırasıyla Ankara, İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Aydın, Antalya, Bursa, Gaziantep, Adana, Kayseri, Sivas, Samsun, Manisa, İçel ve Kocaeli'nde yoğunlaştığı gözlendi.
Kaynak: Radikal gazetesi- SONER ARIKANOĞLU (Arşivi)
Namus cinayeti sinemada
Namus cinayeti sinemada
| 24 Kasım 2007 |
'Namus cinayetleri' konusunu ele alan 'Saklı Yüzler' dün vizyona girdi. Handan İpekçi'nin yönettiği filmde başrolleri Berk Hakman ile bir tekstil atölyesinde işçiyken ilk kez bu filmde oynayan Şenay Aydın paylaşıyor.
Film özeti
Beş yıldır Almanya'da yaşayan Ali, tesadüfen seyrettiği "Namus Cinayetler" ile ilgili bir belgesel filmde, 5 yıl önce öldürdüğünü sandığı yeğeni Zühre'nin hayatta olduğunu öğrenir. Filmde, genç kadının kimliği ve yüzü gizlenmiş olmasına rağmen anlattıklarından onun yeğeni Zühre olduğunu anlar. Yapılacak tek bir iş vardır. Yarım kalan işin tamamlanması, yani Zühre'nin öldürülmesi!
Namus Cinayetleri
"Namus Cinayetleri"nde bugüne kadar hayatını kaybeden kadınların sayısı bilinmiyor.
Kadın örgütleri, sivil toplum örgütleri ve meslek örgütlerinin uzun yıllar süren mücadelesi sonucu, 2005 yılının Haziran ayında yapılan değişiklikle, "Namus Cinayetleri"ni adeta teşvik eden Türk Ceza Kanunu'nun 462.maddesi değiştirilmiş, cinayeti işleyen, cinayete azmettiren ya da ölüm kararını alan tüm aile bireylerine ağır hapis cezaları getirilmiştir.
Ancak yasa değişikliğine rağmen bazı hakimler hala suçlulara "ağır tahrik indirimi" uygulayarak az ceza vermekte, çoğu genç kız ve kadın aileleri tarafından intihara zorlanmaktadır.
http://www.sakliyuzlerfilm.com
FARAGMANI IZLE
http://www.sinemalar.com/fragman/1849/Sakli-Yuzler/
Celladına teslim ettiler
| Celladına teslim ettiler 14 Mart 2008 | ||
| ||
| Yaşanılanlardan vicdan azabı duyan anne Esma Kılınç, “Kızımı bile bile celladına teslim ettik, suçluyuz” diye feryat ediyor. 6 Kasım 2007 tarihinde İzmir’in Balçova semtinde eşi Alaattin Mersin tarafından boşanmak istediği için 3 çocuğunun gözleri önde öldürülen Zihnet Mersin’in trajedisi, aile içi şiddetin kurbanı olan kadınların dramını bir kez daha gün yüzüne çıkardı. ‘8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde kadınlar aile içi şiddete son sloganı ile sokağa çıkarken, 9 yıl boyunca uğradığı işkenceden kurtulamayan Zihnet Mersin’in “beni kurtarın” feryadını ne ailesi ne de devlet duydu. 15 yaşında dayısının oğlu Alaattin Mersin’le sorgusuz sualsiz zorla evlendirilen Zihnet Mersin’in annesi Esma Kılınç, “Kızım evlenerek Amed’e gittikten sonra cehennem günleri başladı. Henüz 6 aylık evli ve hamile iken vücudunda sigara söndürülmüş ve kolu kırılmış, doktora gittiğinde ise ‘sana yaptıklarımı doktora anlatırsan’ aileni öldürürüm diye tehdit edildiği için ‘merdivenden düştüm’ demek zorunda kalmış” dedi. ‘Anne beni gönderme diye yalvardı’ Kızı Zihnet Mersin’in 4 defa yanına gelerek “Anne eşim beni öldürecek, bağlayıp işkence yapıyor. Ne olur beni gönderme” dediğini aktaran Esma Kılınç, şöyle devam etti: “Yavrumu kurtaramadım. Evlendiği kişi kardeşimin oğlu, iki aile arasında sorun çıkmasın diye kızıma sahip çıkamadım. Kızımı bir süreliğine yanıma aldım. Yaklaşık 5-6 ay kaldıktan sona kocası gelip bizden özür diledi. Vermesinler diye büyük abisi ve ben çok direndik, ama sözümüz geçmedi, kızımı yine o adamın yanına gönderdiler.” ‘Kızımı katile teslim ettiler’ Kızının daha sonra yine aynı şekilde işkencelere maruz kaldığını ve kendisini arayarak ‘anne ne olur beni buradan alın yaşayamıyorum canıma kıyacağım’ dediğini söyleyen Esma Kılınç, “Son kez eve geldiğinde kızımı alıp avukata götürdüm ve boşanma davası açtık. Artık kendine yeni bir yaşam kursun istiyordum, ama celladı olacak o adam bir türlü izin vermedi buna” dedi. Boşanma davasının ardından Zihnet Mersin’in İzmir’de bir işe girdiğini belirten anne Kılınç, bunun üzerine aile büyüklerinin yeniden devreye girdiğini söyledi. Çocuklarının gözü önünde ölmesini beklemiş Esma Kılınç, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bir defasında kızım zorla sürükleyerek, götürmeye çalıştı. Polisi aradık geldi aldı götürdüler. Şikâyetçi olmamıza rağmen bir gece nezarette tutup bıraktılar. Sonra aile büyüklerini araya soktular ve İzmir’de gözümüzün önünde olmaları koşulu ile son kez gönderdik. Onlara bir ev tuttuk, kızım çocuklarından ayrı kalsın istemedik. Balçova’da bir ev tutuk onlar için, yapmaz olaydık. Kızımı 4’te uykusundayken üstüne yastık koyarak vurmuş çocuklarının gözü önünde vurmuş ve 3 saat can çekişmesini izlemiş ve sonra çocukları da yanına alarak kaçmış. Daha sonra da Amed’deki ailesini arayıp “Zihnet’i öldürdüm, siz de kurtuldunuz, ben de” demiş. Kızıma yardım edemedim, bile bile katiline teslim ettim.” 6 Kasım 2007’de Zihnet Mersin’i öldürdükten 8 saat sonra Manisa’nın Akhisar İlçesi’nde yakalanan ve suçunu itiraf eden Alaattin Mersin, İzmir 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanıyor. FATMA KOÇAK/ DİHA/İZMİR YENİ ÖZGÜR POLİTİKA |
Türk Ceza Kanunu (TCK)
Türk Ceza Kanunu, ceza muhakemesinin nasıl yapılacağı hususundaki kurallar ile bu sürece katılan kişilerin hak, yetki ve yükümlülüklerini düzenler.Yeni Türk Ceza Kanunu, 26 Eylül 2004 tarihinde TBMM tarafından kabul edildi. Kadın hareketinin 2002-2004 yılları arasında yürüttüğü Kadın Bakış Açısından TCK kampanyası sayesinde yeni kanun, kadın erkek eşitliğinin sağlanması, kadınların ve çocukların bedensel ve cinsel haklarının yasal olarak korunabilmesi için son derece önemli 30’dan fazla değişiklik içeriyor. Yeni Ceza Kanunu’nda kadının insan hakları ile ilgili değişiklikler:
Cinsel suçlar, “Topluma Karşı Suçlar” kısmının “Cinsel Bütünlüğe ve Edep Törelerine Karşı Suçlar” başlığı altından çıkarılarak “Kişilere Karşı Suçlar” kısmına alındı.
Eski ceza kanununda cinsel suçlar, “Kamu Ahlakı ve Aileye Karşı Suçlar” alt bölümünde, “Topluma Karşı Suçlar” kısmında düzenlenmekteydi. Bu sınıflandırma, kadınların bedenlerinin vee cinselliklerinin kendilerine değil, ailelerine ya da topluma ait olduğunu varsayan erkek egemen bir görüşü yansıtıyordu.
Yeni ceza kanununda cinsel suçlar “Cinsel Bütünlüğe Karşı Suçlar” alt bölümünde, “Kişilere Karşı İşlenen Suçlar” kısmında düzenlenmektedir. Bu düzenleme, yasal olarak kadınların kendi bedenlerinin ve cinselliklerinin sahibi olduklarını kabul ederek, Türk Ceza Kanunu’nun genel perspektifinde çığır açan bir değişim oluşturmaktadır.
Edep, töre, ırz, namus, ahlak, ayıp, edebe aykırı davranış gibi erkek egemen söylemler Ceza Kanunu’ndan çıkarıldı.
Eski ceza kanununda cinsel suçlar, çoğunlukla kadın cinselliğinin gelenekler adına kontrolünü içeren adab, ırz, namus, haya gibi tanımsız ve zamana ve mekana göre değişiklik gösteren kavramlara atıfta bulunarak yapılmaktaydı. Örneğin, tecavüz ve cinsel taciz suçları, zorla ırza geçme ve ırza tassadi şeklinde tanımlanıyordu. Evlilik dışında yeni doğan çocukların anneleri tarafından öldürülmesi durumunda öldürme, kadının namusunu korumak için yaptığı bir eylem olarak kabul edilerek ceza indirimi uygulanıyordu.
Yeni ceza kanununda bu tür referansların tümü ortadan kaldırıldı vee bu tür suçlara ilişkin tanımlar uluslararası insan hakları standartlarıyla uyumlu, kadının bedeni ve cinselliği üzerinde kontrolünü esas alan şekilde düzenlendi.
Cinsel suçlarla ilgili tanımlar genişletildi, işyerinde cinsel taciz suç olarak tanımlandı ve cinsel suçlara verilen cezalar arttırıldı.
Yeni ceza kanunu tecavüz, cinsel istismar, cinsel taciz konularında ilerici ve geniş tanımlara yer vermektedir. Eski ceza kanununda tecavüz ve cinsel taciz kişilerin cinsel bütünlüğüne saldırı yerine, “zorla/rızayla ırza geçme, ırza tassadi” şeklinde tanımlanıyordu. Reformdan sonra ise ceza kanununda cinsel saldırı “kişinin bedensel bütünlüğünü ihlal eden her türlü cinsel davranış” şeklinde tanımlanmaktadır.
Tecavüzün tanımı her hangi bir madde ya da organın vücuda sokulması, anal ve oral tecavüzü de kapsayacak şekilde genişletildi. Psikolojik baskı ya da tehdit, failin, mağdur olan kişinin psikolojik sağlığına zarar vermesi de ağırlaştırıcı nedenler kapsamına alındı. Göz altında ya da kolluk güçleri, devlet görevlileri, işverenler ya da akrabalar tarafından işlenen cinsel suçlar da ağırlaştırıcı neden olarak düzenlenmektedir.
Cinsel tacizin tanımı, “cinsel niyetli her türlü tacizi” içerecek şekilde genişletilerek, iş yerinde üst ya da ast tarafından yapılan her türlü cinsel taciz ağırlaştırıcı neden olarak kabul edilmiştir.
Çocuklara yönelik cinsel istismara ilişkin düzenlemelerde, “çocuğun rızası” kavramı kaldırılarak bu suçlar cinsel istismar suçu olarak ayrı bir başlık altına alındı
Eski ceza kanununda çocuklara yönelik cinsel tacizde çocuğun “rızası” olabileceğini varsayan ve bu durumlarda ceza indirimleri öngören koşullar bulunmaktaydı. Reformun ardından tecavüz, cinsel taciz, cinsel istismar durumlarında çocuğun rızası olabileceğine dair tüm hükümler kaldırıldı ve çocukların rızası ile tecavüz, cinsel taciz, cinsel istismar gibi tüm referanslar kanundan çıkarıldı, çocuklara karşı cinsel suçlar “çocukların cinsel istismarı” adı ile tek bir madde altında düzenlendi.
Eski ceza kanunu çocuklara yönelik cinsel istismarı ayrıca suç olarak belirtmek yerine, bu suçları tecavüz vee cinsel istismar suçları altında düzenliyordu. Yeni ceza kanununda ise 15 yaşında küçük çocuklara karşı işlenen suçlar “Çocuklara Karşı Cinsel İstismar” başlıklı ayrı bir maddede yer alıyor. Eğer suç anne ya da baba, akrabalar, yasal görevliler, bakıcılar, öğretmenler ya da çocuğun bakımından sorumlu sağlık görevlileri tarafından işlenirse, bu durum ağırlaştırıcı neden sayılmaktadır. Ayrıca çocuğun psikolojik sağlığına zarar verilmesi ağırlaştırıcı neden olarak kabul edilmektedir. Yukarıda da belirtildiği gibi, cinsel istismarda çocuğun rızasını öngören kabuller tamamen kanundan çıkarılmıştır.
Evlilik içi tecavüz suç olarak düzenlendi
Eski ceza kanununda evlilik içi tecavüz bir suç olarak kabul edilmiyordu. Tecavüzü düzenleyen maddenin gerekçesinde evlilik içi tecavüzün cinsel suç olmadığı belirtiliyordu. Yeni kanunda evlilik içi tecavüz ayrıca bir suç olarak düzenleniyor ve evlilik içi tecavüz durumunda mağdurun şikayeti üzerine dava açılabiliyor.
Namus cinayetlerinde ceza indirimleri yapılmasına neden olan “haksız tahrik” maddesi değiştirildi ve töre cinayetleri ağırlaştırılmış insan öldürme olarak düzenlendi
Yeni ceza kanunu namus cinayetlerinin engellenmesi için bir adım atmıştır. Eski ceza kanununda, “Haksız Tahrik” durumlarını düzenleyen bir madde namus cinayeti davalarında hakimler tarafından namus cinayeti faillerine ceza indirimi vermekte kullanılıyordu.
Yeni ceza kanununda bu madde sadece “haksız fiilleri” içerecek şekilde değiştirildi ve maddenin gerekçesine bu düzeltmenin, söz konusu maddenin namus cinayeti vakalarında kullanılmasını engellemek amacıyla yapıldığı da belirtildi.
Buna ek olarak töre saikiyle işlenen cinayetler, ağırlaştırıcı neden olarak tanımlandı. Her ne kadar bu düzenleme yetersiz olsa ve tüm namus cinayetlerini kapsamasa da, önemli bir adım oluşturuyor.
Kadınların evli - bekar, bakire – bakire olmayan temelinde ayrımcılığa uğramalarına neden olan maddeler değiştirildi.
Eski ceza kanunu tecavüzü düzenlerken, suçun evli ya da bakire bir kadına karşı işlenmesi durumunu ağırlaştırıcı neden olarak kabul ederek, bakire olan ve olmayan kadınları ya da evli ve evli olmayan kadınları birbirinden ayırıyordu. Yeni ceza kanununda tecavüze uğrayan kadının evli ya da bakire olması durumunda farklı ceza uygulaması ortadan kaldırıldı.
Tanımlar maddesinde “kadın” ve “kız” arasında ayrımı vurgulayan düzenleme kaldırıldı.
Evlilik dışında yeni doğan çocuğun annesi tarafından öldürülmesi durumunda ceza indirimi öngören madde kaldırıldı.
Eski ceza kanununda evlilik dışı yeni doğan çocuğunu öldüren anneye öngörülen ceza indirimi kaldırıldı. Bu madde, evlilik dışı çocuğun, kadının ve ailesinin “namus”unu tehlikeye düşürebileceği, dolayısıyla bu cinayetin yasal kabul edilebileceği temeline dayanıyordu.
Tecavüz ve kadın kaçırma olaylarında suçu işleyenin mağdurla evlenmesi durumunda suçluyu affederek ya da cezasını indirerek tecavüz ve kaçırmayı meşrulaştıran maddeler kaldırıldı.
Eski ceza kanununda tecavüz ya da kadın kaçırma mağdurlarının tecavüzcüleri ya da kendilerini kaçıranlarla evlenmeleri halinde failin cezasının azaltılması ya da ertelenmesine olanak tanıyan maddeler bulunmaktaydı. Bu kabul, kadınların tecavüzcüleriyle evlenmelerinin “namus”larını korumalarını sağlayarak daha iyi olabileceği varsayımına ve bu durumda mağdur ile evlenmenin suçu ortadan kaldırabileceği varsayımına dayanıyordu.
Zorla evlendirilmeyi de yasal hale getiren bu düzenlemelere, yeni ceza kanunundan çıkarıldı..
“Hayasızca Hareketler” maddesi sadece aleni cinsel ilişki ya da teşhircilik içeren davranışları kapsayacak biçimde daraltıldı.
Bu madde, “hayasızca hareketler” ya da “başkalarının namus vee iffet duygularına karşı” davranışları cezalandıran ve kolluk güçleri ya da mahkemelerce yoruma açık olarak kullanılabilecek belirsiz ve göreceli davranışları cezalandırmak için kullanılabilecek düzenlemeler içeriyordu. Bu madde çoğunlukla haksız yere eşcinselleri ve travestileri cezalandırmak için kullanılıyordu. Aynı zamanda kadınların cinsel hak ve özgürlüklerini sınırlandırmak için kullanılmaya da açıktı.
Yeni ceza kanununda bu madde sadece toplum içinde yapılan cinsel ilişkiyi ve teşhirciliği cezalandıracak biçimde daraltıldı.
http://www.kadinininsanhaklari.org/ceza_kanunu.php
Danimarka ve İtalya 'namus cinayetlerini' tartıştıyor KOPENHAG (18.08.2006)- Avrupa Birliği üyesi Danimarka, töre cinayetlerinin şiddetle cezalandırı
Danimarka ve İtalya 'namus cinayetlerini' tartıştıyor
KOPENHAG (18.08.2006)- Avrupa Birliği üyesi Danimarka, töre cinayetlerinin şiddetle cezalandırılmasına yönelik geçtiğimiz aylarda emsal teşkil edecek bir karara imza atması ardından Danimarka polisi olası bir töre cinayetini engelledi. İtalya’da ise hafta başında ailesinin Pakistan’daki kuzeniyle evlenme talebine karşı çıkan 20 yaşındaki Pakistan kökenli bir genç kızın babası tarafından boğazı kesilerek öldürülmesi ülkede namus cinayetlerini tartışmaya açtı.
Sosyal yaşamı tehdit etmeye başlayan töre cinayetlerine karşı Danimarka'da 18 yaşındaki Pakistanlı bir kızın öldürülmesi olayında ailenin 6 üyesini suçlu bulması ardından Danimarka polisi bu kez olası bir töre cinayetini engelledi.
Ülkenin önde gelen gazetelerinden B.T’nin haberine göre, başkent Kopenhag’ın Bröndby Strand semtinde oturan adı açıklanmayan 45 yaşında bir Türkiyeli töre uğruna izini sürdüğü 19 yaşındaki kızının kaçtığı Randers kentinde polis tarafından tutuklandı.
Randers Polis müdürü Börge M. Frandsen, geçtiğimiz Pazar günü Randers kentine gelen Türkiyeli babanın, kızını kaçırıp, öldürme teşebbüsü içinde olduğuna kanaat getirdikleri için gözaltına aldıklarını açıkladı. Vestre Landsret mahkemesine çıkarılan baba, kapalı kapılar ardında yapılan duruşma sonrası tutuklanarak hapse atıldı.
Babanın oturduğu Bröndby Strand semtinin bağlı bulunduğu Glostrup polisi müdür muavini Vagner Eliseholm, ‘Randers polisiyle yapılan iş birliği sonucu tutuklanan babanın oturduğu dairede yapılan arama sonunda töre cinayetine hazırlığı içinde olduğuna işaret eden bazı deliller buldukları, ancak bunların ne olduğunu söyleyemeyeceğini’ belirtti.
Polis ayrıca, tüm aile fertleri ile yakın çevresinin sorgulanacağını açıkladı. Tutuklanan 45 yaşındaki babanın cinayet ve adam kaçırmaya teşebbüsle suçlanıyor.
İTALYA'DA NAMUS CİNAYETİ
Bu arada İtalya’da, hafta başında ailesinin Pakistan’daki kuzeniyle evlenme talebine karşı çıkan 20 yaşındaki Pakistan kökenli bir genç kızın babası tarafından boğazı kesilerek öldürülmesi ülkede namus cinayetlerini tartışmaya açtı.
Pakistanlı babanın 20 yaşındaki kızını büyük bir mutfak bıçağıyla öldürürken, baba cinayeti işlerken, amca ve eniştenin de genç kızı kollarından tutarak cinayete yardım ettiği de ortaya çıktı. 20 yaşındaki Hina Saleems’in cesedi ailenin oturduğu evin bahçesinde bulundu.
Olayı soruşturan İtalyan başsavcı Giancarlo Tarquini, eldeki dellilerin Brescia kentindeki bu olayın 'namus cinayeti' olduğunu gösterdiğini belirtti. Savcı Tarquini, muhafazakar bir babanın kızının Batılılar gibi yaşamayı tercih etmesine tahammül edemeyek öldürdüğünü söyledi.
Hina’nın İtalyan bir marangozla aynı eve taşınması ve amatör olarak çaresiz bir genç kızı canlandırdığı bir kısa filmde oynaması da baba için bardağı taşıran son damla oldu. Muhammed Saleem, ailesinin namusunu temizlemek için kızını Pakistan’daki kuzeyniyle evlenmeye ve oraya yerleşmeye zorladı. 20 yaşındaki Hina buna karşı çıkınca, aile, genç kızın öldürülmesine karar verdi.
20 yaşındaki kızını öldüren Muhammed Saleem ise yıllardır İtalya’da yaşıyor ve bir fabrikada çalışıyor. İtalyan Il Giornale gazetesinin haberine göre Hina, başörtüsü takmayı reddettiği ve mini etek ve kot pantolan giyerek dolaştığı için babası tarafından sık sık dövülüyordu.
YABANCILAR POLİTİKASI TARTIŞMAYA AÇILDI
Cinayet, İtalya’nın yabancılar politikasını da tartışmaya açtı. Hükümet vatandaşlığa geçişi kolaylaştıran yasa üzerinde değişiklik yapıp yapmamayı düşünüyor. İçişleri Bakanı Giuliano Amato, vatandaşlığa geçeceklerin sembolik olarak İtalyan Anayasası’nı tanıdıklarını açıklamalarının yeterli olmayacağını belirtti. Bakan, vatandaşlığa geçmek isteyenlerin Batı’nın kültürel değerlerini de kabul etmesi şart olduğunu söyledi.
ANF NEWS AGENCY
KOPENHAG (18.08.2006)- Avrupa Birliği üyesi Danimarka, töre cinayetlerinin şiddetle cezalandırılmasına yönelik geçtiğimiz aylarda emsal teşkil edecek bir karara imza atması ardından Danimarka polisi olası bir töre cinayetini engelledi. İtalya’da ise hafta başında ailesinin Pakistan’daki kuzeniyle evlenme talebine karşı çıkan 20 yaşındaki Pakistan kökenli bir genç kızın babası tarafından boğazı kesilerek öldürülmesi ülkede namus cinayetlerini tartışmaya açtı.Sosyal yaşamı tehdit etmeye başlayan töre cinayetlerine karşı Danimarka'da 18 yaşındaki Pakistanlı bir kızın öldürülmesi olayında ailenin 6 üyesini suçlu bulması ardından Danimarka polisi bu kez olası bir töre cinayetini engelledi.
Ülkenin önde gelen gazetelerinden B.T’nin haberine göre, başkent Kopenhag’ın Bröndby Strand semtinde oturan adı açıklanmayan 45 yaşında bir Türkiyeli töre uğruna izini sürdüğü 19 yaşındaki kızının kaçtığı Randers kentinde polis tarafından tutuklandı.
Randers Polis müdürü Börge M. Frandsen, geçtiğimiz Pazar günü Randers kentine gelen Türkiyeli babanın, kızını kaçırıp, öldürme teşebbüsü içinde olduğuna kanaat getirdikleri için gözaltına aldıklarını açıkladı. Vestre Landsret mahkemesine çıkarılan baba, kapalı kapılar ardında yapılan duruşma sonrası tutuklanarak hapse atıldı.
Babanın oturduğu Bröndby Strand semtinin bağlı bulunduğu Glostrup polisi müdür muavini Vagner Eliseholm, ‘Randers polisiyle yapılan iş birliği sonucu tutuklanan babanın oturduğu dairede yapılan arama sonunda töre cinayetine hazırlığı içinde olduğuna işaret eden bazı deliller buldukları, ancak bunların ne olduğunu söyleyemeyeceğini’ belirtti.
Polis ayrıca, tüm aile fertleri ile yakın çevresinin sorgulanacağını açıkladı. Tutuklanan 45 yaşındaki babanın cinayet ve adam kaçırmaya teşebbüsle suçlanıyor.
İTALYA'DA NAMUS CİNAYETİ
Bu arada İtalya’da, hafta başında ailesinin Pakistan’daki kuzeniyle evlenme talebine karşı çıkan 20 yaşındaki Pakistan kökenli bir genç kızın babası tarafından boğazı kesilerek öldürülmesi ülkede namus cinayetlerini tartışmaya açtı.
Pakistanlı babanın 20 yaşındaki kızını büyük bir mutfak bıçağıyla öldürürken, baba cinayeti işlerken, amca ve eniştenin de genç kızı kollarından tutarak cinayete yardım ettiği de ortaya çıktı. 20 yaşındaki Hina Saleems’in cesedi ailenin oturduğu evin bahçesinde bulundu.
Olayı soruşturan İtalyan başsavcı Giancarlo Tarquini, eldeki dellilerin Brescia kentindeki bu olayın 'namus cinayeti' olduğunu gösterdiğini belirtti. Savcı Tarquini, muhafazakar bir babanın kızının Batılılar gibi yaşamayı tercih etmesine tahammül edemeyek öldürdüğünü söyledi.
Hina’nın İtalyan bir marangozla aynı eve taşınması ve amatör olarak çaresiz bir genç kızı canlandırdığı bir kısa filmde oynaması da baba için bardağı taşıran son damla oldu. Muhammed Saleem, ailesinin namusunu temizlemek için kızını Pakistan’daki kuzeyniyle evlenmeye ve oraya yerleşmeye zorladı. 20 yaşındaki Hina buna karşı çıkınca, aile, genç kızın öldürülmesine karar verdi.
20 yaşındaki kızını öldüren Muhammed Saleem ise yıllardır İtalya’da yaşıyor ve bir fabrikada çalışıyor. İtalyan Il Giornale gazetesinin haberine göre Hina, başörtüsü takmayı reddettiği ve mini etek ve kot pantolan giyerek dolaştığı için babası tarafından sık sık dövülüyordu.
YABANCILAR POLİTİKASI TARTIŞMAYA AÇILDI
Cinayet, İtalya’nın yabancılar politikasını da tartışmaya açtı. Hükümet vatandaşlığa geçişi kolaylaştıran yasa üzerinde değişiklik yapıp yapmamayı düşünüyor. İçişleri Bakanı Giuliano Amato, vatandaşlığa geçeceklerin sembolik olarak İtalyan Anayasası’nı tanıdıklarını açıklamalarının yeterli olmayacağını belirtti. Bakan, vatandaşlığa geçmek isteyenlerin Batı’nın kültürel değerlerini de kabul etmesi şart olduğunu söyledi.
ANF NEWS AGENCY
Kadın: Binlerce kadının katilleri kendi aileleriydi
|
“Namus Suçları” MADRE 9 Nisan 2006
“Namus Suçları”
MADRE
9 Nisan 2006
Çoğunlukla erkek akrabaları tarafından “ailenin namusu” adına kadınlara karşı işlenen insan hakları ihlallerine “namus suçları” denir. “Namus suçları” dayak, işkence, sakat bırakma, tecavüz, zorla evlendirme, ev içi hapis ve hatta cinayeti kapsıyor. Bu suçlar “ailenin namusunu korumak” için işleniyor; özellikle cinsel davranışlar olmak üzere, kadınların toplum normlarını ihlal eden davranışları cezalandırılıyor ve bu davranışlara engel olunuyor. Zorla kaçırılan, tutuklanan veya tecavüze uğrayan kadınlar çoğu kez ailelerini utandırmakla suçlanıyor ve “namus cinayetleri”nin hedefi olabiliyorlar. “Namus suçları”nın esas amacı kadınların evlilik, boşanma, cinsel ilişkiye girip girmeyeceği ya da kiminle cinsel ilişkiye gireceği gibi konularda özerk kararlar alma hakları gibi -uluslararası düzeyde kabul edilmiş- temel haklarını reddederek ailede ve toplumda erkeğin iktidarını muhafaza etmek.
“Namus suçları” yaygın olarak Orta Doğu’da meydana geldiği için, bazen bunların İslam tarafından onaylandığı varsayılır. “Namus cinayetleri”nin failleri çoğunlukla dini gerekçelere atıfta bulunsalar da, bu suçlar hiçbir dini metinden kaynaklanmaz. “Namus cinayetleri”nin kaynağı İslam ve Hristiyanlık’tan daha önceki zamanlara ait örf ve adet hukukudur. Bu suçlar farklı toplumlara, dinlere ve Arjantin, Ekvator, Guatemala, Hindistan, İran, İsrail, Ürdün, Lübnan, Pakistan, Filistin, Peru, Suriye, Türkiye ve Venezüella dahil olmak üzere çeşitli ülkelere yayılmıştır.
Bazı ülkelerde “namus suçları” örf ve adet hukukundan resmi yasal sistemlere ve Avrupalı sömürgeciler tarafından kanunlaştırılan ceza yasasına geçmiştir. “Namus suçları” Batının hukuk öğretisinde çoğu kez “ihtiras suçları”na konu olur. Karar suça göre değil; failin duyguları üzerinden verilir. Örneğin 1999’da Texas’ta bir hâkim, bir adamı 10 yaşındaki çocuğunun gözü önünde karısını öldürmek ve sevgilisini yaralamaktan 4 ay hapis cezasına çarptırmıştı. * Bir “namus cinayeti”nde olacağı gibi zina, bu davada hafifletici neden olarak görüldü. ABD gibi bireyci toplumlar namusu kişiyle ilgili olarak konumlandırma eğilimindeyken “namus cinayetleri”ne göz yuman topluluklar namusu aile, aşiret veya klanda konumlandırıyorlar. “Namus cinayetleri” bu sebeple kamu desteğiyle -hatta bazen kadının ölümüyle büyük felakete uğrayan gruplarca- icra ediliyor.
“İhtiras suçu” gibi “namus cinayeti” terimi de suçu işleyen kişinin bakış açısını yansıtıyor ve bu yüzden örtülü bir meşrulaştırma barındırıyor. Bu sebeple bazı kadın hakları savunucuları “kadını öldürme suçu”, “utanç cinayetleri”, veya “sözde namus cinayetleri” terimlerini tercih ediyorlar.
“Namus suçları” uluslararası insan hakları yasasında** kadınlara yönelik şiddetinin kabul görmüş bir biçimi -kişi yaşama hakkı ve güvenliğinin ihlali; işkence, zulüm, insanlık dışı ve aşağılayıcı muameleden uzak olma; kanun karşısında eşitlik ve kanun hükümlerinden herkesin eşit olarak yararlanması. “Namus suçları” aynı zamanda Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) tarafından kadınlara sağlanmış, eşini seçme, evlilikte eşitlik hakkı gibi hakları da ihlal ediyor. CEDAW’ın 19 sayılı Genel Tavsiye’si toplumsal cinsiyet temelli şiddeti kadınlara yönelik ayrımcılık olarak tanımlıyor ve “namus suçları”na açıkça atıfta bulunuyor. CEDAW, devletleri aile üyeleri tarafından uygulanan şiddet de dahil olmak üzere, kadınları toplumsal cinsiyet temelli şiddetten korumaya ve kadınlara yönelik şiddet davranışlarını önlemeye, soruşturmaya ve cezalandırmaya zorluyor. Sözleşme aynı zamanda devletlerden “namus”un kadınlara yönelik şiddetin yasal bir savunması olmasına son vermesini talep ediyor. Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi bu yükümlülükleri tekrar ediyor ve “Devletler kadınlara yönelik şiddeti kınamalı ve ayrımcılığın önlenmesi konusundaki yükümlülüklerinden kurtulmak için hiçbir gelenek, görenek ya da dini düşünceye başvurmamalıdır.” diye belirtiyor.
Fakat uluslararası hukuk devletleri kadınları korumaya davet etse de devletler “namus suçları”yla suç ortaklığı içinde. Örneğin Irak kanunları “namus cinayetleri”ni suç olarak kabul etmiyor. Bunun yerine “namus” adına kadınlara tecavüz edilmesine, kadınların sakatlanma ve öldürülmelerine oldukça azaltılmış cezalar veriyor. Üstelik birçok toplumda, hakiki otorite hükümet değil “namus cinayetleri”ne göz yuman yerel liderler veya aşiret liderleri. Mesela Pakistan’da “namus cinayetleri” kadınların çabaları sayesinde yasa dışı ilan edildi, fakat kanun çok ender olarak uygulanıyor.
“Namus suçları” çoğu kez “kültürün” eski ve değişmeyen bir parçası olarak tanımlanıyor. Tüm insan davranışları gibi “namus suçları” da bir kültür boyutu taşır, fakat “kültürün” kendisi gibi “namus suçları” da yoksulluk ve göç gibi sosyal etkenlerle, hükümet politikalarıyla ve geleneksel söylemin, “namus suçları”yla mücadele etmeye ya da onu ilerletmeye yardım eden değişimiyle -değiştirilmesiyle- şekilleniyor.
ABD’nin faaliyetlerinin “namus suçları”nda belirgin bir yükselişe sebep olduğu Irak’ı düşünün. ABD Irak hükümetini yıktı; uyuşmazlıkları ortadan kaldırmak ve “namus cinayetleri” de dahil olmak üzere “adalet” dağıtmak için insanları tutucu aşiret otoritelerine daha fazla bağımlı kıldı. İşgal, “namus suçları”na desteği de içeren gerici bir sosyal gündemi kabul ettirmek için hem saldırının yarattığı otorite boşluğundan hem de yükselen yoksulluk, şiddet ve güvensizlik ortamından yararlanan kökten sosyal muhafazakârlara yetki verdi. ABD işgalci güç olarak “namus suçları”nın önlenmesi ve kovuşturması da dahil Iraklıların insan haklarını korumaya mecbur olsa da bu yapılmıyor. Nitekim ABD, 2003’te Irak Hükümet Konseyi’nde “namus suçları”na göz yuman gerici liderleri göreve getirdi. Bu sırada, ABD “namus suçları”yla mücadele için çalışan (Madre’nin ortağı Irak’taki Kadınların Özgürlüğü Örgütü gibi) Iraklı ilerici siyasi akımları desteklemeyi ya da korumayı reddetti. Çünkü bu kadınlar aynı zamanda ABD işgaline de karşıydılar.
ABD’nin 2001’de Afganistan’ı bombalamasından bu yana Bush yönetimi, Batının müdahalesinin kadınları baskıcı toplumlarından “kurtarmak” amacıyla yapıldığı şeklindeki sömürgeci, bayağı tezini hortlattı. Çok az müslüman kadın buna inanıyor (bu ifade gerçekten ABD’deki insanlar için tasarlanmış). Müslüman ülkelerde kadınlar “namus suçlarına” karşı -ve genel anlamda kadın hakları için- yaptıkları çalışmaların her zaman Avrupa sömürgeciliği ve yakın zamanda da ABD müdahalesi tarafından baltalandığını biliyor. Çünkü yabancı güçler “namus suçları”nın iktidarlarının devamını sağlayan statükonun bir parçası olduğunu düşünen, muhafazakâr, baskıcı yerel liderler görmek istiyorlar. Bu insanlar sömürge ve işgal altındaki halkı kontrol etme planlarında güvenilir küçük ortaklar olduklarını kanıtladılar.
ABD, kadın haklarını savaşları için bir toplanma noktası olarak kullanıyor. Bu, bazen kadın haklarının Orta Doğu için “yabancı” olduğu ve Batı hakimiyeti için bir araç olduğu iddiasını körüklemek için kullanılıyor. Bu savı Müslüman ülkelerde kadın haklarına karşı olan muhafazakârlardan duyduk. Aynı zamanda bunu ABD’de Orta Doğu’daki kadınların haklarını savunmanın bu ülkelere “Amerikan değerlerini” kabul ettirmek olacağından endişe duyan kişilerden duyduk. Fakat bu görüş Arap kadınlarının yüzyılı aşkın bir zamandır kendi toplumları içinde haklarını güvenceye almak için sürdürdüğü siyasi mücadeleyi, örgütlenmeyi, hukuksal ve bilimsel çalışmayı görmezden geliyor.
Kadın haklarının “Batılı” bir mesele olduğu varsayımı hem tarihi olarak doğru değil hem de abartılmış. Unutulmamalıdır ki, uygarlığın düşünsel temelleri -yazı, matematik ve bilim- “Doğulu”. Bu sebeple bu uğraşlar Batıda “yabancı” ve uygunsuz mu? İnsan hakları, feminizm, edebiyat ve bilim bizim ortak insanlık mirasımızın birer yüzü. Bunlardan birinin belirli bir kişiye “ait” olduğu –ya da ait olmadığı- söylendiğinde şüphe etmeliyiz; özellikle de bu belirleme suistimalci güç yapılarını korumak ve insanların haklarını reddetmek için kullanıldığı zaman.
Aynı zamanda ABD’de “namus suçları” hakkındaki tüm tartışmaların Müslüman ülkelere karşı son derece düşmanca bir ortam içinde yapıldığının ve çoğu kez bu tartışmaların ırkçı saldırılardan öteye geçtiğinin farkına varmamız gerekiyor. Bu sebeple “namus suçları”na karşı geliştirilecek stratejiler aynı zamanda Arap karşıtı ırkçılıkla mücadele etmeli ve cinsel ayrımcılığın ve ırkçılığın ABD’nin “teröre karşı savaşı”ında silahlanmış olduklarını kabul etmeli. Belki de en önemlisi, “namus suçları”na karşı mücadele etmek, Müslüman ülkelerdeki kadın liderleri -kendi ülkelerinde hakları için ve ülkelerinin ABD müdahalesinden kurtulması için mücadele eden kadınları- dinlemeyi ve desteklemeyi gerektiriyor.
-------------------------------------------------------
** “Irak’ta Kadınların Durumu: Irak’ın Uluslararası Kanuni Standartlara Yasal ve Fiili Uyumunun Değerlendirilmesi”, Amerikan Baro Derneği Irak Yasal Gelişim Projesi, Temmuz 2005, s. 32.
Çeviren: Seray (Feminist Kadın Çevresi)
İngiltere'de özel 'namus cinayeti' savcıları oluşturuyor
İngiltere'de özel 'namus cinayeti' savcıları oluşturuyor
| LONDRA(ANKA) |
 İngiltere’de son olarak Kuzey Iraklı bir Kürt olan Banaz Mahmod’un babası ve amcası tarafından namus cinayetine kurban gitmesi, İngiltere’de bu yönde yeni adımlar atılmasına neden oldu. Londra hükümeti, uzman savcılardan oluşan bir namus cinayetiyle mücadele birimi kurdu.İngiltere’de son olarak Kuzey Iraklı bir Kürt olan Banaz Mahmod’un babası ve amcası tarafından namus cinayetine kurban gitmesi, İngiltere’de bu yönde yeni adımlar atılmasına neden oldu. Londra hükümeti, uzman savcılardan oluşan bir namus cinayetiyle mücadele birimi kurdu. Guardian gazetesinin haberine göre uzman savcılardan oluşturulan özel birimler, Londra’da namus cinayetleri açısından sorunlu olan bölgelerde çalışmalar yapacak. Söz konusu birimlerde görev alacak savcıların tamamının kompleks organize suçlar konusunda deneyimli olduğu vurgulandı. Gazeteye konuşan üst düzey İngiliz yetkililer, bundan önceki vakalarda, olaya yaklaşım açısından bazı sistematik hatalar yapıldığını itiraf etti. Örneğin İngiltere’de bir süre önce babası ve amcası tarafından öldürülen Banaz Mahmod’un daha önce polise gelerek ailesinin kendisi hakkında ölüm kararı aldığını söylediği ancak polisin bunu dikkate almadığı bildirildi. Kuzey Iraklı bir Kürt olduğu bildirilen Mahmod’un, babasının erkek arkadaşını dindar bir Müslüman olarak görmemesi ve erkek arkadaşının kendi aşiretlerinden olmaması nedeniyle öldürüldüğü kaydedildi. Mahmod’un, bir ayakkabı bağıyla boğularak öldürüldüğü ardından da cesedinin bir bavula konulduğu ifade edildi. Namus cinayetleriyle mücadelede yeni bir birim kuran İngiliz yetkililerin bu son olaydan sonra çalışmalarına ağırlık verdiği kaydedildi. Haberde söz konusu birimlerin bir ay içinde Londra, West Midlands, West Yorkshire ve Lancashire bölgelerinde konuşlanacağı vurgulandı. Haberde ayrıca İngiltere’deki her dokuz namus cinayetinden birinin kiralık katiller tarafından gerçekleştirildiği ayrıca ailenin küçük üyelerinin de bu cinayetleri işlemesi için sıklıkça kullanıldığı kaydedildi. |
http://www.hurriyet.com.tr/dunya/6721643.asp?m=1
Amerika'da NAMUS cinayeti
| 04 Ocak 2008 Cuma 11:46 | Dünya |
Amerika'da NAMUS cinayeti
DALLAS'TA BU İKİ GENÇ KIZ, NAMUS CİNAYETİNİN KURBANI OLDU: BABALARI, BAŞKA ERKEKLERLE 'GÖRÜŞTÜKLERİ' İÇİN ONLARI ÖLDÜRDÜ
Mısırlı baba, 17 yaşındaki Sarah ve 18 yaşındaki Emine isimli kızlarını erkeklerle flört ediyorlar diye gözünü kırpmadan öldürdü.
Dallas’ta taksi şoförlüğü yapan Yaser Abdül Said isimli Mısırlı baba, 17 yaşındaki Sarah ve 18 yaşındaki Emine isimli kızlarını erkeklerle flört ediyorlar diye gözünü kırpmadan öldürdü. Genç kızların cesetleri, babanın taksisinde bulundu. İki kızını da kaybetmenin acısını yaşayan acılı anne polise sığındı ve kocasının gideceği tüm yerlerin adreslerini verdi. Alarma geçen güvenlik güçleri kentteki bütün yolları tuttu. Polis elindeki adreslere teker teker baskın düzenliyor. Dallas’ta 400 bin Müslüman yaşıyor.
Cinayete büyük tepki gösteren Amerikan medyası, “Bu adam Dallas’ı ‘Dallasistan’a çevirdi” yorumunu yaptı. Sarah’ın geçen hafta part-time çalıştığı işyerinden bir erkekle görüşmeye başladığı ve yakın arkadaşlarına “Babam görürse beni öldürür” dediği öğrenildi.
Kadın: Dünyanın ‘namus’ sicili bozuk
|
HABER MERKEZİ - Dünyada her yıl 5 binden fazla kadın namus adı altında katlediliyor. Ancak kesin sayısını tespit etmek zor.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
