Şanlıurfa'da berdel cinayeti

Hasan KIRMIZITAŞ DHA Milliyet gazetesi 17.00 | 22.4.2008

Şanlıurfa'da, 27 yaşındaki Mehmet Akış, geçtiğimiz pazar günü aile baskısı ile berdel yaparak nikahsız olarak yaşamını birleştirdiği kendisinden 8 yaş büyük Lütfiye Duymaz'ı, evliliğinin ikinci gecesinde 8 yerinden bıçaklayarak öldürdü.

Gözaltına alınan Akış, aile baskısı ile istemeyerek evlendiği Duymaz ile yaşamını sürdüremeyeceği için cinayeti işlediğini söylerken, yaşananların ardından Akış'ın, öldürdüğü eşinin ağabeyi ile evli ablası 33 yaşındaki Zehra Akkuş'ta, babaevine döndü.

Kızlarının evde kaldığını düşünerek, birbirlerinin küçük çocukları ile evlendirme kararı alan Duymaz ve Akkış ailelerinin bu girişiminin bedeli ağır oldu. İddiaya göre, Şanlıurfa'nın Selçuklu Mahallesi'nde yaşayan Eyüp Akış ile uzaktan akrabaları olan Hilvan İlçesi'ne bağlı Üstüntaş Köyü'nde yaşayan Mustafa Duymaz, evde kaldığını düşündükleri kızlarını berdel yaparak oğulları ile evlendirme kararı aldı.

İki aile ferdinin bu konuda anlaşmaya varmasının ardından geçtiğimiz pazar günü, 35 yaşındaki Lütfiye Duymaz ile 27 yaşındaki Mehmet Akış ve kardeşleri olan 33 yaşındaki Zehra Akış ile 25 yaşındaki Salih Duymaz, nikahsız olarak evlendirildi. Düğün yapmadan ve resmi nikah kıymadan evlendirilmeleri kararlaştırılan Lütfiye Duymaz Şanlıurfa'ya, Zehra Akış ise gelin olarak Üstüntaş Köyü'ne gitti.

Ancak, berdel evliliğinin gündeme gelmesinden itibaren ailesinin bu kararına tepki gösteren ve kendisinden yaşça büyük biriyle evlenmek istemeyen Mehmet Akış, dün gece saat 02.00 sıralarında Lütfiye Duymaz'ı, vücudunun değişik yerlerinden bıçakla yaraladı. Ağır yaralanan ve hastaneye götürülen Duymaz, sabah saatlerinde yaşamını yitirdi. Olayın ardından polis, zanlı olan iki günlük evli Mehmet Akış'ı gözaltına alırken, berdel yöntemi ile Duymaz'ın kardeşi ile evlenen Zehra Akış'ta başına bişey gelmemesi için jandarma tarafından Üstüntaş Köyü'nden alınarak Selçuklu Mahallesi'ndeki babaevine getirildi.

Gözaltında yapılan sorgulamasında amacının cinayet işlemek olmadığını, Lütfiye Duymaz'ı yaralayarak evliliğin sona ermesini amaçladığını ileri süren Akış, ifadesinde şunları söyledi:

"Babam evde kalan ablam Zehra'yı, uzaktan akrabamız olan Duymaz ailesinin evde kalmış kızları Lütfiye ile berdel yapmayı kararlaştırdıklarını söyledi. Ben de bunun üzerine karşı çıkarak benden 8 yaş büyük iriyleevlenemeyeceğimi söyledim. Fakat ailem bu kararıma şiddetle itiraz ederek, iki aile büyüklerinin berdel kararı aldığını ve geri dönmelerinin söz konusu olmayacağını söyledi. Son olarak pazar günü gelin eve getirildikten sonra ben gerdeğe girmeyeceğimi, bu kadınla aynı odayı paylaşamayacağımı söyledim.

Bunun üzerine babam bana, 'Niye sen erkek değil misin?' dedi. Bu söze çok içerlendim ve ilk gece Lütfiye ile gerdeğe girdik. İkinci günün akşamı aileme yine aynı kararımı açıkladım ve babam beni tersledi. Ben de eşimi yaralamam halinde, baba evine döneceğini ve evliliğin biteceğini düşündüm. Gece Lütfiye uyurken, bıçak ile rastgele kendisine vurdum. Amacım öldürmek değildi. Çok pişmanım ama beni cinayete zorlayan berdel uygulamasıdır."

Sorgulamasının ardından Akış tutuklanarak cezaevine gönderilirken, baba Eyüp Akış ise polislerce alınan ifadesi sonrası tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.

Olayın şokunu yaşayanlar ise Akış ailesine taziye dileklerinde bulunuyor. Cinayetin ardından evde yapılan incelemede Lütfiye Duymaz'ın öldürüldüğü yatağın hala yerde ve kanlar içerisinde olduğu, çeyizlik eşyalarının da odada yer aldığı görüldü. Yaşananların ardından polis, Akış ailesinin taziyeleri kabul ettiği Selçuklu Mahallesi'nde birşey olmaması için önlem aldı.

BERDEL NEDİR?

Berdel, Doğu ve Güneydoğu'da tercih edilen bir evlilik yöntemidir. Berdel, iki aile kızlarının takas yolu ile, evlendirilmesi anlamını taşıyor. Daha çok başlık parasını ödememek için yapılan berdel evliliklerinde, dört insanın kaderi alie kararıyla birbirine bağlanmış oluyor. Berdel ile evlendirilen kadınlardan birinin kocası onu istemezse ya da boşarsa, berdel yapılan diğer kadın da eşiyle mutlu olsa bile boşanmak zorunda kalıyor. Berdel yöntemiyle evlenen kadının evden kaçması veya intihar ederek yaşamına son vermesi durumunda ise, karşı aileye ya kızları geri veriliyor, ya da iki aile arasındaki dostluğun bozulmaması için başka bir kızları ile evlendiriliyor.