Töre cinayetlerinde İstanbul 1. sırada

Gülay Fırat

İstanbul Valiliği'nin verilerine göre, 2006'da il genelinde, sadece polis sorumluluk bölgesinde 25 kadın töre ve namus cinayetine kurban gitti. Yani geçen yıl töre ve namus yüzünden iki haftada bir kadının cenazesi kalktı

Doğu ve Güneydoğu illerinde sık sık gündeme gelen töre cinayetleri, İstanbul'a da sıçradı. İstanbul Valiliği'nin verilerine göre, 2006'da il genelinde sadece polis sorumluluk bölgesinde 25 kadın töre ve namus cinayetine kurban gitti.
İstanbul Valiliği İnsan Hakları İl Masası Başkanı Avukat Vildan Yirmibeşoğlu, "Bu acı rakam bize geçen yıl töre ve namus yüzünden 14 günde 1 kadın cenazesinin kalktığını gösteriyor. Vakit kalmadı, toplumdaki zihniyet değişikliği bir an evvel sağlanmalı, konu uzmanları devreye sokulmalı" dedi.
TBMM Töre Komisyonu'nun verilerine göre, töre cinayetlerinde birinci sıraya yükselen İstanbul'da cinayetleri işleyenler çoğunlukla Doğu ve Güneydoğulu.
İstanbul'da resmi kayıtlara intikal eden kadın ve çocuklara yönelik şiddet olaylarına ilişkin verilere göre, sadece polis sorumluluk bölgesinde, 2004 yılında 26 ilçede 1791 olay meydana geldi. 2005'te şiddet katlandı; öldürme, darp, tecavüzü de kapsayan kadın ve çocuklara yönelik şiddet konusunda polise 3 bin 670 olay intikal etti.

Jandarma sorumluluk bölgesinde de 2005 ve 2006'da, kadın ve çocuklara yönelik 2 bin 492 olay meydana geldi.

Bu olayların da çoğu, öldürme, kasten yaralama, tehdit, kötü muamele ve alıkoymaydı.

İstanbul Emniyet Müdürlüğü töre ve namus cinayetleri kayıtlarına göre, 2000'de 18, 2001'de 19, 2002'de 16, 2003'te 24, 2004'te 17, 2005'te 24 ve 2006'da 25 kadın töre cinayetine kurban gitti.

İl Jandarma Komutanlığı kayıtlarına göreyse 2004'te 5, 2005'te 16 kadın töre cinayetine kurban edildi.

İl dışından arayan bile var

Başvuranlara danışmanlık, yönlendirme, acil ihtiyaçları olanlara da ekonomik ve sosyal destek sağlayan İstanbul Valiliği Kadının Statüsü Birimi ve İnsan Hakları İl Masası'nın verileri de son dönemde kadına yönelik şiddetin tırmanışa geçtiğini bir kez daha ortaya koydu.
Masaya son iki senede şiddet mağduru olduğu gerekçesiyle doğrudan, telefonla ve il dışından telefonla 607 kadın başvurdu. Tek tek yapılan görüşmelerde kadınların, namus cinayeti tehdidi, namus saikiyle yaralama, dayak, taciz ve tecavüz, aile içi istismar, psikolojik ve ekonomik şiddet, işyerinde taciz gerekçesiyle başvurdukları belirlendi.

Evlerini terk eden kadınlar

Aile ve evlerini terk eden kadınların giderek arttığına da dikkat çeken Yirmibeşoğlu, şöyle dedi: "Bu kadınlar varsa çocuklarını da alarak evlerini terk etmekte, hatta yaşadıkları bölgeden ayrılıp İstanbul'a gelerek çok kısa bir süre için güvenebileceklerini düşündükleri bir yere sığınmakta. Genellikle de kısa süre içinde kimsesiz ve sahipsiz kalarak, bir başka şiddet ve istismarın konusu olabilmekte."
Yirmibeşoğlu, "Başbakanlık'ın 'Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler' konulu genelgesi ile İçişleri Bakanlığı'nın ilgili genelgesi devletin bu konuya eğilmesi açısından olumlu, ancak vakit kalmadı, toplumdaki zihniyet değişikliği bir an evvel sağlanmalı, konunun uzmanları devreye sokulmalı" diye konuştu.

Güldünya simge oldu

22 yaşındaki Güldünya Tören, kuzeninin kocasından hamile kaldığı gerekçesiyle, İstanbul'un göbeğinde öz kardeşleri tarafından vuruldu. İlkinde ölmeyince, kardeşi, kaldığı hastanede başına kurşun sıkarak öldürdü Güldünya'yı...

Mağdur da şiddet uyguluyor

Avukat Vildan Yirmibeşoğlu, şiddete maruz kalan kadın ve çocukların, ruh ve beden sağlıklarını yitirdiğini söylüyor. Yirmibeşoğlu şöyle devam ediyor:
"Şiddete maruz kalan kadınlar ya aile içinde kalmaya devam ederek katlandıkları bu olaylar sonucunda ruh ve beden sağlıklarını yitiriyor ya kendilerine zarar veriyor ya da şiddeti uygulayanlara bir şekilde zarar vererek, yaralama veya öldürme yoluna gidebiliyor. Ya kendilerine ya da şiddeti uygulayanlara bir şekilde zarar vermek istiyorlar" dedi.

Karadeniz'de erkek mağduriyeti fazla

TBMM Töre ve Namus Cinayetlerini Araştırma Komisyonu Başkanı AKP Gaziantep Milletvekili Fatma Şahin, eğitim seviyesi çok yüksek kadınların bile yasal haklarını bilmediğini söyledi. Eskişehir'de dün düzenlenen "Kadına Yönelik Şiddete Hayır" panelinde konuşan Şahin, aile içi şiddet konusunda Avrupa eksenli ideolojik olarak yapılmış anketler dışında veri bulamadıklarını belirterek şöyle konuştu: "Uzmanlardan son 5 yılın bilgilerini istedik. Şehirlerin suç haritasını çıkardık. Karadeniz'deki suç oranları bizi şaşırttı. Trabzon ve Rize'de incelemelerde bulunduk. Rapor hazırlamak için de cezaevlerinde görüşmeler yaptık. Kadın mağduriyetinin yanında korkunç derecede erkek mağduriyeti olduğunu gördük."
AKP Yozgat Milletvekili Bekir Bozdağ da, Türkiye'de şiddet konusunun yeni tartışılmaya başlandığını belirterek, "Türkiye'de şiddet o kadar kabul edilmiş ki, karşıtı bir düşünceyi seslendirme cesareti istisnai bir hal almış. Şiddet ruhumuza kadar sinmiş" dedi.