7 çift berdelle, kız kardeşi olmayan parasıyla evlendi

7 çift berdelle, kız kardeşi olmayan parasıyla evlendi

Şanlıurfa’nın birçok beldesinde başlık parası uygulaması sebebiyle aileler berdel yöntemine başvuruyor. Reco aşiretine mensup Akadaş aileleri başlık parası yükünden kurtulmak için bir düğünde 7 çifti berdel karşılığında evlendirdi.

Düğünde berdel evlililiği yapmayan bir çift daha vardı. Mehmet Akadaş karşı tarafa verecek kız kardeşi olmadığı için akrabasının kızı Fatma ile 8 milyar başlık parası karşılığında evlendi.

Yörede başlık parası 8–20 milyar arasında değişiyor. Berdel evlilikleri Şanlıurfa’nın Akçakale ilçesine bağlı Gündaş ile Şafravi köylerinde ikamet eden Reco aşiretine mensup Akadaş ailerinin çocukları arasında gerçekleşti. 3 kız kardeş karşı taraftan 3 erkek kardeşe eş oldu. Hacı İsa Akadaş’ın çocukları Mustafa, Abdülkadir ve Halil, kız kardeşleri Fatma, Rukiye ve Emine’yi berdel karşılığında amcaları Celal Akadaş’ın çocukları olan Fevzi, Mehmet ve Salih’e verirken karşılığında amca kızları Fatma, Şemse ve Zehra’yı aldı.

Hacı İbrahim Akadaş’ın 3 oğlu berdel yaprak amca kızlarıyla evlenirken en küçük oğlu İbrahim teyzesinin kızı Zemzem’i alarak karşılığında kız kardeşi Leyla’yı teyzesi oğlu Hüseyin’e verdi.

Sabahın erken saatlerinde Gündaş ve Şafravi köyünün meydanında yapılan düğünde uzun halaylar oluştu. Davullu–zurnalı düğünde, 8 gelin yan yana durup kol kola girerek halay çekti. Berdel karşılığında evlenen gelinlerin boyunlarındaki ve kollarındaki kilolarca altın dikkat çekti. Düğüne katılan binlerce kişiye yemek yetiştirmekte güçlük çeken Reco aşireti işin içinden 2 bin kişilik lahmacun yaptırarak çıktı. Yöresel kıyafetlere uygun şekilde giyinen gelinler düğünün sonunda zılgıt sesleri eşliğinde araçlara 2’şer 3’erli bindirilerek damatların evlerine götürüldü.

Hem aileler hem de çiftler arasında daha güvenli olduğu için söz konusu akraba evliliğini yaptıklarını söyleyen Hacı İsa Akadaş, berdeldeki amaçlarının 8–10 milyar başlık parası vermemek olduğunu ifade etti.

Reco aşiretinin ileri gelenlerinden Celal Akadaş da, çocuklarının rızalarını alarak berdel yaptıklarını belirterek, bölgede genelde aşiretin gücünün parçalanmaması için akraba evliliğinin tercih edildiğini vurguladı.

Berdel nedir? Berdelde bir aile oğluna karşı tarafın kızını gelin olarak alırken karşı tarafa da kızını gelin olarak veriyor. Berdel karşılığında yürütülen evliliklerde bir taraf hanımını boşarsa karşı taraftaki eşler de boşanıyor.

Zaman Gazetesi Mehmet Dener / Şanlıurfa

08.09.2002