Şanlıurfa’da berdel faciası

Şanlıurfa’da berdel faciası
22 Nisan 2008
Hasan KIRMIZITAŞ- Ali LEYLAK/ŞANLIURFA, (DHA)
ŞANLIURFA’da çoban 27 yaşındaki Mehmet Akış, aile büyüklerinin berdel kararıyla nikahsız yaşamını birleştirdiği kendisinden 8 yaş büyük Lütfiye Duymaz’ı, birlikteliklerinin ikinci gecesi 8 bıçak darbesiyle öldürdü. Tutuklanan Akış ifadesinde, amacının cinayet işlemek olmadığını belirterek, “Başından beri berdele karşı çıktım, istemediğim kadınla yaşayamazdım. Bıçaklarsam, korkup baba evine döner diye düşündüm” dedi. Akış’ın öldürdüğü nikahsız eşinin ağabeyi ile nikahsız yaşamı birleştirilen ablası Zehra Akış ise güvenliği için jandarma tarafından baba evine getirildi.

Selçuklu Mahallesi’nde oturan Eyüp Akış ile uzaktan akrabaları olan Hilvan İlçesi’ne bağlı Üstüntaş Köyü’nde yaşayan Mustafa Duymaz, her ikisi de evde kaldığını düşündüğü kızlarını berdel yaparak oğullarıyla evlendirme kararı aldı. İki ailenin anlaşmalarının ardından berdel yöntemiyle geçen pazar günü, Lütfiye Duymaz ile Mehmet Akış ve Akış’ın ablası 33 yaşındaki Zehra Akış ile Duymaz’ın erkek kardeşi 25 yaşındaki Salih Duymaz'ın yaşamları birleştirildi, ancak, her iki çiftin de nikahı kıyılmadı, düğün de yapılmadı.

Lütfiye Duymaz Şanlıurfa’ya getirildi, Zehra Akış ise Üstüntaş Köyü’ne götürüldü. Berdel evliliğinin gündeme gelmesinden itibaren ailesinin kararına tepki gösteren ve kendisinden yaşça büyük biriyle evlenmek istemeyen Mehmet Akış, dün gece saat 02.00 sıralarında Lütfiye Duymaz’ı 8 bıçak darbesiyle yaraladı.
Duymaz, kaldırıldığı Şanlıurfa Devlet Hastanesi'nde tüm çabalara karşın kurtarılamadı.

Polis, Mehmet Akış ve babası Eyüp Akış’ı gözaltına alırken, berdel yöntemi ile Duymaz’ın kardeşi ile evlenen Zehra Akış da, başına bir şey gelmemesi, cinayete kurban gitmemesi için jandarma tarafından Üstüntaş Köyü’nden alınarak Selçuklu Mahallesi’ndeki baba evine getirildi.

‘EVLENMEK İSTEMEDİM’

Sorgusunda amacının cinayet işlemek olmadığını, Lütfiye Duymaz’ı yaralayarak evliliğin sona ermesini sağlamaya çalıştığını ileri süren Akış, ifadesinde şunları söyledi:

“Babam evde kalan ablam Zehra’yı, uzaktan akrabamız olan Duymaz ailesinin evde kalmış kızları Lütfiye ile berdel yapmayı kararlaştırdıklarını söyledi. Ben de bunun üzerine karşı çıkarak benden 8 yaş büyük biriyle evlenemeyeceğimi söyledim. Fakat ailem bu kararıma şiddetle itiraz ederek, iki aile büyüklerinin berdel kararı aldığını ve geri dönmelerinin söz konusu olmayacağını söyledi. Son olarak pazar günü gelin eve getirildikten sonra ben gerdeğe girmeyeceğimi, bu kadınla aynı odayı paylaşamayacağımı söyledim. Bunun üzerine babam bana, ‘Niye sen erkek değil misin?’ dedi. Bu söze çok içerlendim ve ilk gece Lütfiye ile gerdeğe girdik. İkinci günün akşamı aileme yine aynı kararımı açıkladım ve babam beni tersledi. Ben de eşimi yaralamam halinde, baba evine döneceğini ve evliliğin biteceğini düşündüm. Gece Lütfiye uyurken, bıçakla rastgele kendisine vurdum. Amacım öldürmek değildi. Çok pişmanım ama beni cinayete zorlayan berdel uygulamasıdır.”

Akış, sorgusunun ardından çıkarıldığı mahkemece tutuklanırken, baba Eyüp Akış, polislerin ifadesini almasının ardından savcılık talimatıyla serbest bırakıldı. Cinayetin ardından evde yapılan incelemede Lütfiye Duymaz’ın öldürüldüğü yatağın ve yerin kanlar içinde olduğu, çeyizlik eşyalarının da odada bulunduğu görüldü. Yaşananların ardından polis, Akış ailesinin taziyeleri kabul ettiği Selçuklu Mahallesi’ndeki evlerinin çevresinde güvenlik önlemi aldı.

BERDEL NEDİR

Berdel, Doğu ve Güneydoğu’da tercih edilen bir evlilik yöntemi. Berdel, iki aile kızlarının takas yolu ile evlendirilmesi anlamını taşıyor. Daha çok başlık parasını ödememek için yapılan berdel evliliklerinde, dört insanın kaderi aile kararıyla birbirine bağlanmış oluyor. Berdel ile evlendirilen kadınlardan birinin kocası onu istemezse ya da boşarsa, berdel yapılan diğer kadın da eşiyle mutlu olsa bile boşanmak zorunda kalıyor. Berdel yöntemiyle evlenen kadının evden kaçması veya intihar ederek yaşamına son vermesi durumunda ise, karşı aileye ya kızları geri veriliyor yada iki aile arasındaki dostluğun bozulmaması için başka bir kızları ile evlendiriliyor.